Alıç meyveleri, Crataegus cinsi ağaç ve çalılarda yetişen küçük meyvelerdir. Bu cins Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’da yaygın olan yüzlerce tür içerir. Besin açısından zengin olan bu meyveler ekşi, keskin bir tada ve hafif bir tatlılığa sahiptir.
Alıç meyvelerinin rengi sarıdan koyu kırmızıya kadar değişir. Alıç meyveleri antioksidan bakımından yüksektir. Kan basıncını ve kolesterolü düşürmeye, iltihaplanmayı azaltmaya, cilt sağlığını iyileştirmeye ve sindirime yardımcı olabilirler. İşte alıç meyvelerinin potansiyel sağlık faydaları.
Antioksidan Açısından Zengindir
Alıç meyveleri zengin bir polifenol kaynağıdır. Polifenoller bitkilerde bulunan güçlü antioksidan bileşiklerdir. (1, 2)
Polifenoller, antioksidan aktiviteleri nedeniyle, düşük risk de dahil olmak üzere çok sayıda sağlık yararı ile ilişkilidir (2, 3)
bazı kanserler
tip 2 diyabet
astım
bazı enfeksiyonlar
kalp problemleri
erken cilt yaşlanması
Hayvanlarda ve hücrelerde yapılan ilk araştırmalar umut verici olsa da, alıç meyvelerinin hastalık riski üzerindeki etkisini değerlendirmek için daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç vardır.
Anti-inflamatuar Özelliklere Sahip Olabilir
Alıç meyveleri sağlığınızı iyileştirebilecek anti-enflamatuar özelliklere sahip olabilir. Araştırmalar, kronik enflamasyonun tip 2 diyabet, astım ve bazı kanserler de dahil olmak üzere birçok hastalıkla bağlantılı olduğunu göstermiştir (4). Karaciğer hastalığı olan fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, alıç meyvesi özü, enflamatuar bileşiklerin seviyelerini önemli ölçüde azaltarak daha az karaciğer enflamasyonu ve hasarına yol açmıştır (5). Bir çalışmada, araştırmacılar solunum problemi olan farelere alıç yapraklarında bulunan bir bileşik olan vitexin vermişlerdir. Bu tedavi, enflamasyonu tetikleyen moleküllerin üretimini azaltmış ve beyaz kan hücrelerinin enflamasyona tepkisini azaltmıştır (6). Hayvan ve test tüpü çalışmalarından elde edilen bu umut verici sonuçlar, takviyenin insanlarda anti-enflamatuar faydaları olabileceğini düşündürmektedir. Ancak, daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kan Basıncını Düşürebilir
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar alıçın vazodilatör görevi görebileceğini, yani daralmış kan damarlarını gevşeterek kan basıncını düşürebileceğini göstermektedir (7, 8, 9, 10). 10 haftalık bir çalışmada, hafif yüksek tansiyonu olan 36 kişide alıç ekstresi almanın etkileri incelenmiştir. Araştırmacılar, günde 500 mg alıç ekstresi alanların diyastolik kan basıncında (kan basıncı ölçümündeki düşük sayı) azalma olduğunu bulmuşlardır (11). 2006 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar tip 2 diyabeti ve yüksek tansiyonu olan 79 kişiye 16 hafta boyunca günde 1.200 mg alıç özütü vermiştir. Ekstraktı alan kişiler, plasebo grubundakilere göre kan basıncında daha fazla iyileşme yaşamıştır (12). Ancak bu bulguları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ayrıca, bir özüt kullanmanın meyveleri yemekle aynı şey olmadığını unutmamak önemlidir.
Kolesterolünü Düşürebilir
Bazı çalışmalar, alıç özünün flavonoid ve pektin içeriği sayesinde kan kolesterol seviyelerini iyileştirebileceğini göstermektedir. (13) Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmasında, iki doz alıç özütü alan farelerde, özüt almayan farelere kıyasla daha düşük toplam ve LDL (kötü) kolesterolün yanı sıra %28-47 daha düşük karaciğer trigliserit seviyeleri görülmüştür (14). Benzer şekilde, sıçanlarda yapılan 6 haftalık bir çalışma, sıçanlar alıç meyvesi takviyeleri ile beslendiğinde, açlık trigliserit ve LDL (kötü) kolesterol seviyelerinin önemli ölçüde azaldığını göstermiştir (15). Son olarak, aterosklerozu olan 64 kişide yapılan 6 aylık bir çalışmada, vücut ağırlığının her kilosu başına 2,3 mg (kg başına 5 mg) dozunda alıç ekstresi almanın karotid arterdeki zararlı plak birikiminin kalınlığını önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur (16). Bu araştırma umut verici olsa da, alıç özütünün kan kolesterolü üzerindeki etkisini değerlendirmek için daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç vardır.
Sindirime Yardımcı Olmak İçin Kullanılır
Sindirimi yavaş olan kişilerde yapılan gözlemsel bir çalışmada, kişilerin tükettikleri her bir gram ilave diyet lifinin bağırsak hareketleri arasındaki sürede 30 dakikalık bir azalma ile ilişkili olduğu bulunmuştur (17). Başka bir deyişle, insanlar ne kadar çok lif yerse, o kadar sık kaka yapıyorlardı. Buna ek olarak, bir sıçan çalışmasında alıç özütünün sindirim sistemindeki gıdaların bağırsak geçiş süresini önemli ölçüde azalttığı gözlemlenmiştir (18). Ayrıca, kemirgenler üzerinde yapılan araştırmalar, alıç meyvelerindeki bileşiklerin, yağlı ve protein açısından zengin gıdaların sindirimi için gerekli olan sindirim enzimlerinin üretimini ve aktivitesini artırabileceğini göstermektedir (7).
Yaşlanma Karşıtı Özelliklere Sahip Olabilir
Alıç meyveleri, aşırı güneş veya ultraviyole ışığa maruz kalma nedeniyle kolajen bozulmasının neden olduğu erken cilt yaşlanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Bir test tüpü çalışması, alıç ve ginseng özü karışımının kırışıklık oluşumunu engelleyerek ve cilt nemini artırarak yaşlanma belirtilerini önleyebileceğini bulmuştur (19).
Anksiyeteyi Azaltabilir
Bilim insanları alıç bitkisini anksiyete bozuklukları için potansiyel yeni bir terapi olarak araştırmaktadır (20, 21, 22). Anksiyetesi olan 264 kişide yapılan eski bir çalışmada, alıç özü, magnezyum ve Kaliforniya haşhaş çiçeği kombinasyonu, plaseboya kıyasla anksiyete seviyelerini önemli ölçüde azaltmıştır. Bununla birlikte, alıçın hangi spesifik rolü oynadığı belirsizdir (23). Alıç, geleneksel anksiyete önleyici ilaçlara kıyasla çok az yan etkiye sahip gibi görünmektedir. Bilim insanlarının anksiyete ve depresyon gibi merkezi sinir sistemi bozuklukları için potansiyel bir tedavi olarak araştırmaya devam etmelerinin bir nedeni de budur (1). Anksiyetenizi yönetmek için alıç takviyesi denemek istiyorsanız, mevcut ilaçlarınızı kullanmayı bırakmayın ve sizin için güvenli olduğundan emin olmak için önceden bir sağlık uzmanıyla görüştüğünüzden emin olun.
Kalp yetmezliğini tedavi edebilir
Alıç meyvesi en çok diğer geleneksel ilaçların yanı sıra kalp yetmezliği tedavisinde geleneksel bağlamlarda kullanımıyla bilinir. Çok sayıda çalışma, alıç meyvesinin kalp yetmezliği olan kişilerde ciddi yan etkiler olmaksızın faydalı etkilere sahip olabileceğini öne sürmüştür (1, 7). Araştırmacılar, alıçtaki flavonoid adı verilen bileşiklerin bu faydalı etkilerin arkasında olabileceğini öne sürmüşlerdir (7). Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Alıç Meyvesi
Alıç meyvelerinin rengi sarıdan koyu kırmızıya kadar değişir. Alıç meyveleri antioksidan bakımından yüksektir. Kan basıncını ve kolesterolü düşürmeye, iltihaplanmayı azaltmaya, cilt sağlığını iyileştirmeye ve sindirime yardımcı olabilirler. İşte alıç meyvelerinin potansiyel sağlık faydaları.
Antioksidan Açısından Zengindir
Alıç meyveleri zengin bir polifenol kaynağıdır. Polifenoller bitkilerde bulunan güçlü antioksidan bileşiklerdir. (1, 2)
Polifenoller, antioksidan aktiviteleri nedeniyle, düşük risk de dahil olmak üzere çok sayıda sağlık yararı ile ilişkilidir (2, 3)
Hayvanlarda ve hücrelerde yapılan ilk araştırmalar umut verici olsa da, alıç meyvelerinin hastalık riski üzerindeki etkisini değerlendirmek için daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç vardır.
Anti-inflamatuar Özelliklere Sahip Olabilir
Alıç meyveleri sağlığınızı iyileştirebilecek anti-enflamatuar özelliklere sahip olabilir. Araştırmalar, kronik enflamasyonun tip 2 diyabet, astım ve bazı kanserler de dahil olmak üzere birçok hastalıkla bağlantılı olduğunu göstermiştir (4). Karaciğer hastalığı olan fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, alıç meyvesi özü, enflamatuar bileşiklerin seviyelerini önemli ölçüde azaltarak daha az karaciğer enflamasyonu ve hasarına yol açmıştır (5). Bir çalışmada, araştırmacılar solunum problemi olan farelere alıç yapraklarında bulunan bir bileşik olan vitexin vermişlerdir. Bu tedavi, enflamasyonu tetikleyen moleküllerin üretimini azaltmış ve beyaz kan hücrelerinin enflamasyona tepkisini azaltmıştır (6). Hayvan ve test tüpü çalışmalarından elde edilen bu umut verici sonuçlar, takviyenin insanlarda anti-enflamatuar faydaları olabileceğini düşündürmektedir. Ancak, daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kan Basıncını Düşürebilir
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar alıçın vazodilatör görevi görebileceğini, yani daralmış kan damarlarını gevşeterek kan basıncını düşürebileceğini göstermektedir (7, 8, 9, 10). 10 haftalık bir çalışmada, hafif yüksek tansiyonu olan 36 kişide alıç ekstresi almanın etkileri incelenmiştir. Araştırmacılar, günde 500 mg alıç ekstresi alanların diyastolik kan basıncında (kan basıncı ölçümündeki düşük sayı) azalma olduğunu bulmuşlardır (11). 2006 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar tip 2 diyabeti ve yüksek tansiyonu olan 79 kişiye 16 hafta boyunca günde 1.200 mg alıç özütü vermiştir. Ekstraktı alan kişiler, plasebo grubundakilere göre kan basıncında daha fazla iyileşme yaşamıştır (12). Ancak bu bulguları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ayrıca, bir özüt kullanmanın meyveleri yemekle aynı şey olmadığını unutmamak önemlidir.
Kolesterolünü Düşürebilir
Bazı çalışmalar, alıç özünün flavonoid ve pektin içeriği sayesinde kan kolesterol seviyelerini iyileştirebileceğini göstermektedir. (13) Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmasında, iki doz alıç özütü alan farelerde, özüt almayan farelere kıyasla daha düşük toplam ve LDL (kötü) kolesterolün yanı sıra %28-47 daha düşük karaciğer trigliserit seviyeleri görülmüştür (14). Benzer şekilde, sıçanlarda yapılan 6 haftalık bir çalışma, sıçanlar alıç meyvesi takviyeleri ile beslendiğinde, açlık trigliserit ve LDL (kötü) kolesterol seviyelerinin önemli ölçüde azaldığını göstermiştir (15). Son olarak, aterosklerozu olan 64 kişide yapılan 6 aylık bir çalışmada, vücut ağırlığının her kilosu başına 2,3 mg (kg başına 5 mg) dozunda alıç ekstresi almanın karotid arterdeki zararlı plak birikiminin kalınlığını önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur (16). Bu araştırma umut verici olsa da, alıç özütünün kan kolesterolü üzerindeki etkisini değerlendirmek için daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç vardır.
Sindirime Yardımcı Olmak İçin Kullanılır
Sindirimi yavaş olan kişilerde yapılan gözlemsel bir çalışmada, kişilerin tükettikleri her bir gram ilave diyet lifinin bağırsak hareketleri arasındaki sürede 30 dakikalık bir azalma ile ilişkili olduğu bulunmuştur (17). Başka bir deyişle, insanlar ne kadar çok lif yerse, o kadar sık kaka yapıyorlardı. Buna ek olarak, bir sıçan çalışmasında alıç özütünün sindirim sistemindeki gıdaların bağırsak geçiş süresini önemli ölçüde azalttığı gözlemlenmiştir (18). Ayrıca, kemirgenler üzerinde yapılan araştırmalar, alıç meyvelerindeki bileşiklerin, yağlı ve protein açısından zengin gıdaların sindirimi için gerekli olan sindirim enzimlerinin üretimini ve aktivitesini artırabileceğini göstermektedir (7).
Yaşlanma Karşıtı Özelliklere Sahip Olabilir
Alıç meyveleri, aşırı güneş veya ultraviyole ışığa maruz kalma nedeniyle kolajen bozulmasının neden olduğu erken cilt yaşlanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Bir test tüpü çalışması, alıç ve ginseng özü karışımının kırışıklık oluşumunu engelleyerek ve cilt nemini artırarak yaşlanma belirtilerini önleyebileceğini bulmuştur (19).
Anksiyeteyi Azaltabilir
Bilim insanları alıç bitkisini anksiyete bozuklukları için potansiyel yeni bir terapi olarak araştırmaktadır (20, 21, 22). Anksiyetesi olan 264 kişide yapılan eski bir çalışmada, alıç özü, magnezyum ve Kaliforniya haşhaş çiçeği kombinasyonu, plaseboya kıyasla anksiyete seviyelerini önemli ölçüde azaltmıştır. Bununla birlikte, alıçın hangi spesifik rolü oynadığı belirsizdir (23). Alıç, geleneksel anksiyete önleyici ilaçlara kıyasla çok az yan etkiye sahip gibi görünmektedir. Bilim insanlarının anksiyete ve depresyon gibi merkezi sinir sistemi bozuklukları için potansiyel bir tedavi olarak araştırmaya devam etmelerinin bir nedeni de budur (1). Anksiyetenizi yönetmek için alıç takviyesi denemek istiyorsanız, mevcut ilaçlarınızı kullanmayı bırakmayın ve sizin için güvenli olduğundan emin olmak için önceden bir sağlık uzmanıyla görüştüğünüzden emin olun.
Kalp yetmezliğini tedavi edebilir
Alıç meyvesi en çok diğer geleneksel ilaçların yanı sıra kalp yetmezliği tedavisinde geleneksel bağlamlarda kullanımıyla bilinir. Çok sayıda çalışma, alıç meyvesinin kalp yetmezliği olan kişilerde ciddi yan etkiler olmaksızın faydalı etkilere sahip olabileceğini öne sürmüştür (1, 7). Araştırmacılar, alıçtaki flavonoid adı verilen bileşiklerin bu faydalı etkilerin arkasında olabileceğini öne sürmüşlerdir (7). Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.