OAN Health

Amalaki (Hint Bektaşi Üzümü)

Amlaki diye de bilinen Hint Bektaşi Üzümü, Asya’nın bazı bölgelerinde doğal olarak yetişen bir meyve ağacıdır.

Özellikle anavatanı Hindistan’da çeşitli yemeklerde ve bitkisel ilaç yapımlarında sık sık kullanılır. C vitamini açısından zengin olan Hint Bektaşi Üzümü, kalp sağlığını destekleyen güçlü bir antioksidan kaynağı olarak kabul edilir. Gelin şimdi Hint Bektaşi Üzümünün ne olduğuna, potansiyel faydalarına, nasıl kullanılacağına ve olası yan etkilerine bakalım.

 

Hint Bektaşi Üzümü Nedir?

Hint Bektaşi Üzümü, Phyllanthus Emblica ve Emblica Officinalis olarak iki bilimsel isimle bilinir. Ayrıca yaygın olarak Amlaki olarak da adlandırılır. Bu küçük ağaç, yuvarlak, yenilebilir meyvelere dönüşen sarı-yeşil çiçeklere sahiptir. Meyveleri yaklaşık bir golf topu büyüklüğünde olup, çekirdekli ve ince kabukludur. Tadı ise ekşi, acı ve buruktur. Meyve, Hindistan’da yemeklerde kullanılır. Piyasada satılan çoğu takviye formu ise toz haline getirilmiş, kurutulmuş meyve veya meyve özlerinden yapılır. Bununla birlikte, meyve, yapraklar ve tohumlar da dahil olmak üzere tüm bitki geleneksel Hint Tıbbında kullanılmaktadır (1).

 

Olası Faydaları

Geleneksel bilgiler ışığında Hint Bektaşi Üzümünün insan sağlığı açısından faydaları bilinse de, bu etkilerin sonuçlarını bilimsel olarak doğrulamak için insan üstünde daha fazla bilimsel araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır. Hint Bektaşi Üzümünün faydalarından bahsetmemiz gerekirse:

 

Mide Yanması

Sık mide ekşimesi ile kendini gösteren gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) olan 68 kişide yapılan 4 haftalık, yüksek kaliteli bir çalışmada, günde 1.000 mg Amla meyve tableti almanın GERD semptomları üzerindeki etkileri araştırılmıştır (2). Araştırmacılar, Amla meyve tableti alan grubun, mide ekşimesi ve kusma sıklığı ve şiddetinde plasebo grubundakilere göre azalma yaşadığını gözlemledi (2). Söz konusu araştırma umut verici olsa da, Hint Bektaşi Üzümü takviyelerinin mide ekşimesi ve GERD üzerindeki etkilerini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

 

Anti-Aging

Yüksek C vitamini içeriği sayesinde, Hint Bektaşi Üzümü yaşlanmaya karşı iyi bir silah olabilir. C vitamini, hücresel hasarı önlemeye yardımcı olabilen bir antioksidan olması sebebiyle vücudunuzun doğal yaşlanma sürecinin yavaşlamasını destekler (3). Yaşlanmaya karşı, Hint Bektaşi Üzümünün bazı faydaları şunlardır:

 

Cilt 

Yüksek antioksidan içeriğine ek olarak, Hint Bektaşi Üzümü cilt ve yumuşak dokulardaki sıkı ve esnek protein matrisini oluşturan kolajenin bozulmasını önlemeye yardımcı olabilir (4, 5).

 

Saç 

Hint Bektaşi Üzümü özü Tayland’da saç uzamasını desteklemek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bulgular, saç dökülmesine neden olan bir enzimi engelleyebileceğini göstermektedir (6).

 

Görme 

Yapılan bir laboratuvar araştırmasında, Hint Bektaşi Üzümü özünün, göz hücrelerinin mitokondriyal sağlığını iyileştirerek yaşa bağlı makula dejenerasyonuna (AMD) karşı koruma sağladığı görülmüştür. (7).

 

Kanser

Laboratuvar çalışmalarında ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, Hint Bektaşi Üzümü özlerinin meme, rahim ağzı, yumurtalık ve akciğer kanserleri de dahil olmak üzere belirli kanser hücrelerini öldürdüğü görülmüştür (8). Ayrıca, Hint Bektaşi Üzümü özleri antioksidan içerikleri sayesinde kanserin önlenmesinde rol oynayabilir. Bunun yanı sıra Hint Bektaşi Üzümünün tümör büyümesine ve kanser gelişimine yol açan hücre mutasyonlarını önlemeye yardımcı olabileceği görülmektedir (8). Hint Bektaşi Üzümündeki tanen ve flavonoidler gibi birçok fitokimyasalın, C vitamini ve antioksidan içeriğiyle birlikte kanserin önlenmesinde rol oynadığı düşünülmektedir (8). Tüm bunlarla birlikte, Hint Bektaşi Üzümünün kanserle olan ilişkisine dair insanlar üstünde hiçbir araştırma yapılmamıştır. Bu nedenle yukarıda bahsettiğimiz faydalar bilimsel olarak doğrulanmış bilgiler değildir. Kanser hastasıysanız, sağlık ekibinizin tavsiyelerine ve önerilerine uyunuz.

 

Kalp Sağlığı

Hint Bektaşi Üzümü kalp sağlığını desteklemek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Hint Bektaşi Üzümünün kalp hastalığı riskini azaltmasını sağlayan özellikleri şunlardır: 

Antioksidan özellikleri sayesinde, kalp hasarı ile ilişkili oksidatif hasara karşı koruma sağlayabilir. Bu özellik, hayvanlar üzerinde yapılan çeşitli çalışmalarda kaydedilmiştir (9, 10, 11). Endotel fonksiyonunu düzenler. Tip 2 diyabetli kişilerde yapılan bir çalışmada, günde 1.000 mg Hint Bektaşi Üzümü almanın endotel fonksiyonunu atorvastatin ilacı ile aynı ölçüde iyileştirdiği bulunmuştur (12, 13). Anti-enflamatuar etkisi sayesinde Hint Bektaşi Üzümünün kalp hastalığının gelişiminde önemli bir faktör olarak kabul edilen iltihaplanmayı önemli ölçüde azaltabileceğini, insanlar üstünde yapılan çalışmalar belirtmiştir (12, 14, 15). Kan yağ seviyelerini normalleştirir. İnsanlar üstünde yapılan çalışmalarda, Hint Bektaşi Üzümü takviyesinden sonra kan yağ profillerinde iyileşme gözlemlenmiştir; buna daha düşük trigliserit ve toplam ve LDL (kötü) kolesterolün yanı sıra artan HDL (iyi) kolesterol de dahildir (12, 14, 16, 17). Kan basıncını düşürür.

Hint Bektaşi Üzümü, vazodilatör özelliğinden dolayı kan damarlarını genişleterek yüksek tansiyon seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Yüksek tansiyon kalp hastalığı için bir risk faktörüdür (15, 18). Anti-platelet etkisi, sayesinde Hint Bektaşi Üzümü takviyesi, atardamar tıkanması durumunda kalp krizi veya felce neden olabilecek kan pıhtılarının oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir (15). İnsanlar üstünde bazı araştırmalar yapılsa da, Hint Bektaşi Üzümünün etkili bir kalp sağlığı takviyesi olduğunu iddia edebilmek için daha fazla bilimsel araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır.

 

Kan Şekeri Seviyesi

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, Hint Bektaşi Üzümünün kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olduğu gösterilmiştir (19, 20, 21). Bu etkiler, 32 kişi üzerinde yapılan küçük çaplı bir çalışmada da kaydedilmiştir. 21 gün boyunca günde 1-3 gram Hint Bektaşi Üzümü tozu almak, bir kontrol grubuna kıyasla açlık ve yemek sonrası kan şekeri seviyelerini önemli ölçüde azaltmıştır (17). Söz konusu kan şekerini düşürücü etkileri göz önüne alındığında, Hint Bektaşi Üzümü tip 2 diyabetin önlenmesi ve tedavisinde rol oynayabilir. Bununla birlikte, net olarak konuşabilmek için insanlar üzerinde daha yüksek kriterlerde araştırmaların yapılması gerekir.

 

Karaciğer Hasarı

Laboratuvar fareleri üzerinde yapılan çalışmalarda, Hint Bektaşi Üzümü özü, yüksek yağlı diyet veya karaciğer için toksik bir madde olan N-nitrosodietilaminin neden olduğu karaciğer hasarına karşı koruma sağlamıştır. Bu etki muhtemelen anti-enflamatuar ve antioksidan aktivitesinden kaynaklanmaktadır (22, 23, 24). Hint Bektaşi Üzümü özünün karaciğer hasarına yönelik tedavideki bu umut verici etkisi henüz insanlar üstünde araştırılmamıştır.

 

Bağışıklığı Güçlendirme

Hint Bektaşi Üzümünün, güçlü C vitamini içeriği nedeniyle bağışıklık güçlendiren çeşitli etkilere sahip olduğu kabul ediliyor. Tek bir Hint Bektaşi üzümü, bu vitamin için Günlük Değerin (GD) yaklaşık %600-800’ünü içerir (25). Bağışıklığı çeşitli şekillerde güçlendiren C vitamini, çok önemli bir antioksidandır ve bu nedenle hücresel hasarı ve iltihabı azaltmakta önemli görevleri vardır (26). C vitamini ayrıca tehditlere karşı vücudun koruyucu antikorlar geliştirmesine yardımcı olabilir (26).

 

Olası Yan Etkileri

Hint veya Asya ülkelerinden birinde yaşamıyorsanız taze Hint Bektaşi Üzümü bulmak zor olabilir. İnternetten kolayca kurutulmuş Hint Bektaşi üzümü satın alabilmenize rağmen Hint Bektaşi Üzümünü kendi başınıza takviye olarak kullanmanın bazı yan etkileri olabilir. Trombosit karşıtı özellikleri nedeniyle Hint Bektaşi Üzümü kanınızı inceltebilir ve kan pıhtılaşmasının normal seyrini bozabilir (15). Kanama bozukluğunuz varsa veya kan sulandırıcı kullanıyorsanız, Hint Bektaşi Üzümü yemeden, çay olarak içmeden veya takviye olarak almadan önce sağlık uzmanınızla konuşmalısınız. Kanama riski nedeniyle ameliyattan önce Hint Bektaşi Üzümü almayı bırakmalısınız.

Hint Bektaşi Üzümünün kan şekeri seviyelerini düşürebileceğine dair bazı araştırma sonuçları bulunmaktadır. Tip 1 veya tip 2 diyabetiniz ya da diğer kan şekeri yönetimi koşullarınız varsa, bu konuya dikkat etmelisiniz (17). Konuyla ilgili yapılan araştırmaların eksikliği düşünüldüğünde, hamileyseniz, emziriyorsanız veya hamile kalmayı planlıyorsanız, Hint Bektaşi Üzümü tüketmekten kaçınmalısınız.

Ürünlerimiz