Astragalus (Geven Otu)

Astragalus, Geleneksel Çin Tıbbında yüzyıllardır kullanılan şifalı bir bitkidir. Bağışıklık sistemini güçlendirici, yaşlanmayı geciktirici ve iltihaplanmayı önleyici etkileri de dahil olmak üzere sağlığa birçok faydası olduğuna inanılır.

Astragalus’un ayrıca ömrü uzattığına inanılır, yorgunluk, alerji ve soğuk algınlığı gibi çok çeşitli rahatsızlığı tedavi etmek için de kullanılır. Bir başka kullanım alanı ise kalp hastalığı, diyabet gibi rahatsızlıklardadır. Bu makale Astragalus’un birçok potansiyel faydasını gözden geçirmektedir.

 

Astragalus Nedir?

Huáng qí veya milkvetch olarak da bilinen Astragalus, en yaygın olarak Geleneksel Çin Tıbbındaki kullanımıyla bilinir (1, 2). Astragalus’un 2.000’den fazla türü olmasına rağmen, sadece iki tanesi takviye olarak kullanılmaktadır: Astragalus membranaceus ve Astragalus mongholicus (2 Güvenilir Kaynak). Özellikle bitkinin kökü, sıvı özler, kapsüller, tozlar ve çaylar dahil olmak üzere birçok farklı takviye formuna dönüştürülür. Astragalus bazen enjeksiyon olarak ya da hastane ortamında damar yoluyla da verilir. Kök, potansiyel faydalarından sorumlu olduğuna inanılan birçok aktif bitki bileşiği içerir (3, 4). Örneğin, aktif bileşikleri bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir (5). Astragalus hakkında hala sınırlı araştırma vardır, ancak soğuk algınlığı, mevsimsel alerjiler, kalp rahatsızlıkları, böbrek hastalığı, kronik yorgunluk ve benzer rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır (5, 6).

 

Bağışıklık Sistemini Güçlendirebilir

Astragalus, bağışıklık sistemini güçlendirebilecek şifalı bitki bileşikleri içerir. Bağışıklık sisteminin birincil rolü vücudu, hastalığa neden olabilecek bakteriler, mikroplar ve virüsler de dahil olmak üzere zararlı istilacılara karşı korumaktır (7). Yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkan bazı kanıtlar Astragalus’un; bağışıklık sisteminin hastalıkları önlemekten sorumlu hücreleri olan beyaz kan hücrelerinin vücuttaki üretimini artırabileceğini göstermektedir (6, 8). Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, Astragalus kökünün enfeksiyonlu farelerde bakteri ve virüslerin öldürülmesine yardımcı olduğu gösterilmiştir (9, 10). Araştırmalar sınırlı olsa da, soğuk algınlığı ve karaciğer enfeksiyonu da dahil olmak üzere insanlarda viral enfeksiyonlarla savaşmaya da yardımcı olabilir (11, 12, 13).

 

Kalp Fonksiyonlarını İyileştirebilir

Astragalus, kalp rahatsızlıklarının bazı alanlarında, kalp fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Kan damarlarını genişlettiği ve kalbin pompaladığı kan miktarını artırdığı düşünülmektedir (14). Yapılan klinik bir çalışmada, kalp yetmezliği olan hastalara geleneksel tedavinin yanı sıra iki hafta boyunca günde iki kez 2,25 gram Astragalus verilmiştir. Astragalus alanlarda, tek başına standart tedavi alanlara kıyasla kalp fonksiyonlarında daha fazla iyileşme yaşadıkları görülmüştür (15). Başka bir çalışmada, kalp yetmezliği olan hastalara geleneksel tedavinin yanı sıra serum yoluyla günde 60 gram Astragalus verilmiştir. Bu hastaların semptomlarında, yalnızca standart tedavi alan hastalara kıyasla daha belirgin iyileşmeler görülmüştür (16). Bununla birlikte, kalp yetmezliği olan yaşlı hastalarda yapılan diğer çalışmalar kalp fonksiyonu için herhangi bir fayda gösterememiştir (17). Ayrıca bazı çalışmalarda, Astragalusun kalbin iltihabi bir durumu olan miyokardit semptomlarını azaltabileceği düşünülse de bulgular karışıktır (18).

 

Kemoterapinin Yan Etkilerini Hafifletebilir

Bilindiği üzere kemoterapinin birçok olumsuz yan etkisi vardır. Bazı çalışmalara göre Astragalus bu yan etkilerden bazılarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Örnek vermek gerekirse:

Kemoterapi gören kişilerde yapılan bir klinik çalışmada, damar yoluyla verilen Astragalusun bulantıyı %36, kusmayı %50 ve ishali %59 oranında azalttığı görülmüştür (19). Benzer şekilde, birkaç başka çalışmada da kolon kanseri için kemoterapi gören bireylerde Astragalus’un bulantı ve kusmayı azaltmakta işe yaradığı görülmüştür. (20). Ek olarak, yapılan bir klinik çalışma, haftada üç kez damar yoluyla 500 mg Astragalus’un kemoterapi ile ilişkili aşırı yorgunluğu iyileştirebileceğini göstermiştir. Ancak, Astragalus’un sadece tedavinin ilk haftasında yararlı olduğu görülmüştür (21).

 

Kan Şekeri Seviyelerini Kontrol Etmeye Yardımcı Olabilir

Astragalus kökündeki aktif bileşikler, tip 2 diyabetli bireylerde kan şekeri seviyelerini düşürmeye (kan şekeri seviyelerini düşürme üstünde link yok) yardımcı olabilir. Astragalus Çin’de, diyabet yönetimine yardımcı olmak için en sık reçete edilen bitki olarak tanımlanmıştır (22, 23). Hayvanlar üzerinde ve laboratuvarda yapılan çalışmalarda, Astragalus’un şeker metabolizmasını iyileştirdiği ve kan şekeri seviyelerini düşürdüğü gösterilmiştir. Hayvanlar üstünde yapılan bir çalışmada, Astragalus’un kilo kaybına yol açtığı da görülmüştür (24, 25, 26). Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, şimdiye kadar insanlar üzerinde yapılan çalışmalar benzer etkilere işaret etmektedir. Örneğin, çalışmalar günde 40-60 gram Astragalus almanın, dört aya kadar günlük olarak alındığında tip 2 diyabetli kişilerde açlıktan sonra ve yemeklerden sonra kan şekeri seviyelerini iyileştirme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir (27).

 

Böbrek Fonksiyonlarını İyileştirebilir

Astragalus, kan akışını ve idrardaki protein ölçümleri gibi böbrek fonksiyonunun laboratuvar göstergelerini iyileştirerek böbrek sağlığını destekleyebilir. Proteinüri, idrarda anormal miktarda proteinin bulunduğu bir durumdur ve böbreklerin hasar görmüş olabileceğinin veya normal çalışmadığının bir işaretidir (28). Astragalus’un böbrek hastalığı olan bireylerin dahil edildiği çeşitli çalışmalarda proteinüriyi iyileştirdiği gösterilmiştir (29). Ayrıca Astragalus, böbrek fonksiyonu azalmış kişilerde enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olabilir (30). Örneğin, üç ila altı ay boyunca günde 7,5-15 gram Astragalus alınması, Nefrotik Sendrom adı verilen böbrek rahatsızlığı olan kişilerde enfeksiyon riskini %38 oranında azalttığı görülse de bu etkinin doğrulanması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır (31).

 

Diğer Potansiyel Sağlık Faydaları

Astragalus üzerinde, bitkinin aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka potansiyel faydaları olabileceğini gösteren birçok ön çalışma vardır:

Kronik yorgunluk semptomlarında iyileşme: Yapılan bazı çalışmalar, Astragalus’un diğer bitkisel takviyelerle birleştirildiğinde kronik yorgunluk sendromu olan kişilerde yorgunluğu iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir (29, 32).

Antikanser etkileri: Laboratuvar çalışmalarında Astragalus’un, çeşitli kanser hücrelerinde apoptozu veya programlanmış hücre ölümünü teşvik ettiği görülmüştür (33, 35).

Mevsimsel alerji semptomlarında iyileşme: Bu konuda çalışmalar sınırlı olsa da, bir klinik çalışmada günde iki kez 160 mg Astragalus’un mevsimsel alerjisi olan bireylerde hapşırma ve burun akıntısını azaltabileceği görülmüştür (36).

 

Yan Etkiler ve Etkileşimler

Çoğu insan için Astragalus tolere edilebilir bir bitkidir. Bununla birlikte, yapılan çalışmalarda döküntü, kaşıntı, burun akıntısı, mide bulantısı ve ishal gibi küçük yan etkiler görülmüştür (2, 37). Astragalus damardan verildiğinde, düzensiz kalp atışı gibi daha ciddi yan etkilere neden olabilir. Sadece tıbbi gözetim altında damar ya da enjeksiyon yoluyla uygulanmalıdır (17).

Astragalus çoğu insan için güvenli olsa da, aşağıdaki kişiler bundan kaçınmalıdır:

Hamile ve emziren kadınlar: Astragalus’un hamilelik veya emzirme döneminde güvenli olduğunu gösteren yeterli araştırma bulunmamaktadır.

Otoimmün hastalıkları olan bireyler: Astragalus bağışıklık sisteminin aktivitesini artırabilir. Multipl skleroz, lupus veya romatoid artrit gibi bir otoimmün hastalığı olan kişiler Astragalus kullanmaktan kaçınmalıdır (1).

Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar alan bireyler: Astragalus bağışıklık sisteminin aktivitesini artırabileceğinden, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların etkilerini azaltabilir (2). 

Diyabet hastaları: Astragalus’un kan şekeri seviyeleri ve kan basıncı üzerinde de etkileri olabilir. Bu nedenle, diyabetle veya kan basıncıyla ilgili sorunlarınız varsa bu bitkiyi dikkatli kullanın (2).