He Shou Wu

He Shou Wu, Fo-ti (Polygonum Multiflorum) bitkisinden elde edilen popüler bir Geleneksel Çin Tıbbı ilacıdır ve Çin Farmakopesi’nde yer alır.  Doğu Asya’da He Shou Wu ve Kuzey Amerika’da Fo-ti olarak bilinir.

He Shou Wu, kelimesi kelimesine olmasa da Çince’de ‘Siyah Saçlı Bay He’ anlamına gelir. Bu şifalı bitki, kaşifi olan Bay He üzerinde yarattığı onarıcı ve dönüştürücü etki nedeniyle ‘Siyah Saçlı Bay He’ ismini alarak, nesilden nesle aktarılmıştır. Asma benzeri bu şifalı bitkinin tüm kısımları faydalıdır ve farklı amaçlar için kullanılır. Yapraklar, yumru ve kökler normalde tonik ve yaş destekleyici etmenler olarak kullanılırken, gövde, yaprak ve çiçek uykuyu ve kan dolaşımını desteklemek için kullanılır. (1) Zhi He Shou Wu, Polygonum multiflorum’un kökünden geleneksel yöntemler kullanılarak yapılır. İlk olarak, kökler yaşlarına göre özenle seçilir. Seçimden sonra, siyah fasulye veya soya fasulyesi güveçte demlenirler. Artıklar daha sonra kurutulur ve tüketime hazır ince öğütülmüş bir toz haline getirilir. Bu titiz hazırlık süreci, vücudun bitkinin besinlerini daha kolay sindirmesini sağlar.

 

He Shou Wu’nun Tarihi

He Shou Wu’nun kaydı, Ri Huazi Bencao’ya (Tang Hanedanlığı, M.S. 713) kadar izlenebilir. Daha sonra M.S. 973’te Kaibao Bencao’ya dahil edilmiştir. Bununla birlikte, He Shou Wu olarak adlandırılmadan önce bitki, iç içe geçmiş doğası nedeniyle Jiaoteng olarak anılıyordu (jiao = kesişen, teng = sürüngenler). He Shou Wu bitkisi yukarıda kısaca bahsedildiği gibi ismini kaşifi Bay He’den aldı. 

Bay He Hebei eyaletinden 58 yaşında çocuk sahibi olamayan bir adamdı. Adanmış bir Taoist olarak sık sık ziyaret ettiği bir keşişin tavsiyesi ile dağdan toplanan Jiaoteng bitkisini düzenli olarak tüketmeye başladı. Birkaç ay sonra şifalı bitki etkisini gösterdi ve Bay He libidinal enerjisini geri kazandı. Kısa sürede Bay He’nin peş peşe birkaç oğlu oldu. Ayrıca saçları siyahlaşmaya başladı, gözle görülür bir şekilde gençleşti ve 130 yıl siyah saçla yaşadı. O zamandan beri, bitki, yukarıda belirtildiği gibi ‘Siyah Saçlı Bay He’ anlamına gelen popüler “He Shou Wu” adını aldı. Bay He’nin oğlunun da 130 yıla kadar yaşadığına inanılıyor.

 

He Shou Wu’nun Amerika Yolculuğu

He Shou Wu Doğu Asya’da keşfedildi ama Amerika’da da yaygın bir biçimde kullanılıyor. Şifalı bitkinin Amerika yolculuğu Hawaiili bir girişimci sayesinde mümkün oldu. Bir Hawaiili girişimci, gazetelerinden birinde, dağlardan yerel bitkiler yiyerek ileri yaşlara kadar sağlıklı bir biçimde yaşayan Çinli bir bitki uzmanı ile ilgili bir makale okudu. Bu makaleden ilham alarak uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilmek için pazarlanabilir bir konsept yarattı ve uzun ömürlülüğe yardımcı olacağını iddia ettiği üç bitkiden oluşan bir karışım yaptı. Bu üç bitki Hindistan’dan Gotu Kola, Avrupa’dan Meadowsweet ve Afrika’dan Kola Fıstığı idi. Karışımın ismine “Fo-Ti-Tieng” adını verdi ve karışım 1970’lerde ABD’de ortaya çıkan sağlıklı gıdalar ve şifalı bitkiler pazarında anında bir hit oldu.

Geleneksel Çin Tıbbı ile uğraşan diğer tüccarlar, ürünün başarısından haberdar oldular ve ürünün çağdaş bir karışım olduğunu gözden kaçırdılar. Fo-Ti-Tieng’i bir bitki zannederek Geleneksel Çin Tıbbı’nda kullanılan şifalı bitkileri taramaya başladılar. Araştırmaları elbette başarısız oldu çünkü bu isimde bir bitki yoktu, isim, Hawaili girişimci tarafından pazarlama amacıyla yaratılmıştı. Piyasadaki sağlıklı yaşam ve uzun ömürlü olma istediğinin ne kadar yoğun olduğunu gören girişimciler araştırmalarında pes etmediler ve Fo-Ti-Tieng’in gizemini çözmek için literatür taramaya devam ettiler.

Geleneksel Çin Tıbbı ile uğraşan Batılı bir tüccar, Fo-Ti-Tieng’in Çin bitkisi He Shou Wu olabileceğini düşündü. He Shou Wu’yu Fo-Ti-Tieng’i arayan insanlara satmanın karlı olduğunu fark etti. Bununla birlikte, isim zaten ticari marka olduğu için, ürününe ardılını çağrıştırsın diye ‘Fo-Ti’ adını vermeyi seçti. He Shou Wu da böylece daha sonra popülerleşecek adıyla Fo-Ti olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde kendine sağlam yer edindi. Hatta tek bir bitki bileşeni olarak diğer sağlık ürünlerine entegre edildi. (2) Bunun nedeni belki de, Fo-ti’nin Amerika Birleşik Devletleri’nde Polygonum Multiflorum (diğer adıyla yapağı çiçeği) botanik bitkisinin standartlaştırılmış ortak adı haline gelmesidir.

 

He Shou Wu’nun 9 Güçlü Faydası 

Polygonum multiflorum ile ilgili sınırlı ve kesin olmayan klinik çalışmalar, He Shou Wu’nun aşağıda tartışıldığı gibi beyin fonksiyonu, saç gürleşmesi, karaciğer fonksiyonu ve kan sağlığı için kullanılabilecek önemli faydalar içerdiğini göstermektedir. (1)

 

He Shou Wu- Yaş Desteği

He Shou Wu’nun yaş desteğinin ilk olarak Bay He tarafından keşfedildiği düşünülüyor. Şifalı bitkinin Bay He’nin kırışıklıklarını önemli ölçüde giderdiği ve kendisini daha genç hissetmesini sağladığı Geleneksel Çin Tıbbı kayıtlarında geçiyor. Batı Tıbbı söz konusu gençleşme halini iki ana biyoaktif bileşiğe bağlıyor: 2,3,5,4′-tetrahidroksistilben-2-O-β-D-glukozit (TSG) ve emodin-8-O-β-D-glukozit (EG). Bu iki etmenin muhtemelen yaşam süresini uzatmaya ve yaşa bağlı diğer halleri desteklemeye yardımcı olma yeteneğine sahip olduğu bildirilmektedir. (3)

Kesin olmayan diğer çalışmalarda, bu şifalı bitkinin genellikle yaşlılıkla ilişkili diğer beslenme sorunlarında olası kullanımı olabileceği düşünülmektedir.* Doğal olarak oluşan çeşitli stilbenler, kinonlar, flavonoidler, fosfolipitler ve diğer bileşiklerin varlığı, sağlıklı bir yaşamı desteklemeye bağlanmaktadır. (4) Bu bitkide bulunan biyoaktif bileşenlerin aynı zamanda hafızayı desteklediği ve kişinin yaşam sevincini arttıracak şekilde beyinsel işleyişini desteklediği düşünülüyor. 

 

He Shou Wu- Saç Sağlığı 

TCM (Geleneksel Çin Tıbbı) ilkelerine göre, sağlıklı saçlar chi akışı ve doğru beslenme ile desteklenen karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının düzgün çalışmasından kaynaklanır. İngilizce-Çince Pratik Geleneksel Çin Tıbbı Ansiklopedisi şöyle demektedir:

Saç yapısında yaşanan sorunlar, karaciğer ve böbreğin beslenme yetersizliğinden ve kan akışındaki tıkanıklık yüzünden kanın yukarı çıkıp saçı beslememesinden kaynaklanabilir. Saç yetersiz beslendiğinde saç gözenekleri açılır ve bu vesileyle rüzgâr gözenekleri istila eder. Bu nedenle, rüzgarla birlikte yetersiz kan, saç dökülmesine neden olabilir. Bununla birlikte, karaciğerdeki chi durgunluğu ve bozulmuş chi mekanizması, kan akışını da durgunlaştıracak, tüm bunlar saçın yetersiz beslenmesine sebep olup dökülmesiyle sonuçlanacaktır (2). He Shou Wu, vücuttaki chi akışını destekleyen ve beslenme eksikliğini gideren bir takviye olduğundan, saç uzamasını teşvik etmek için kullanılabilir. He Shou Wu’nun saç sağlığı konusundaki önemini ortaya çıkaracak sınırlı sayıda bilimsel araştırma vardır.

• Polygonum Multiflorum kök ekstresi, 2011 yılında laboratuvarda yapılan küçük ölçekli bir çalışma doğrultusunda, fareler üstünde yapılan bir çalışmaya dahil edilmiştir. (5) 
• Bir başka araştırmanın kesin olmayan sonuçlarına göre, Polygonum Multiflorum, normal saç uzamasına yardımcı olma potansiyeline sahip bitkilerden biridir. (6) 
• He Shou Wu, epitelyal hücre büyümesine özgü proteinleri kodlayan FGF0-7 genini etkileyerek saç folikülü büyüme döngüsünü besler ve saç büyümesini destekler.

 

He Shou Wu- Böbrek, Karaciğer ve Kan Sağlığı

He Shou Wu, kan besleyici özelliği ile oldukça popülerdir. Kan hücrelerinin ve kırmızı kan hücresi zarlarının normal büyümesini ve gelişmesini destekler. Geleneksel Çin Tıbbında, He Shou Wu kanı, böbrekleri ve karaciğeri beslemek için tonik formunda yaygın bir biçimde kullanılır. 

 

He Shou Wu- Endüstriyel Antibakteriyel Çalışmalar

2008 yılında yapılan ve metisiline dirençli Staphylococcus aureus’un (MRSA) klinik izolatlarına karşı inhibisyon için on dokuz Çin şifalı bitkisini tarayan kesin sonuçlara varılamayan bir karşılaştırmalı çalışmada, Polygonum Multiflorum’un 1.25-3.07 mg / mL MIC ile anti-MRSA aktivitesi gösterdiği bildirilmiştir. (7)

 

He Shou Wu -Enflamasyon Desteği

He Shou Wu, bedendeki enflamasyonu gidermede etkisine inanılan popüler TCM bitkilerinden biridir. (1) Birkaç net sonuca ulaşmayan çalışma, Fo-Ti’nin siklooksijenaz-2, tümör nekroz faktörü-α, sitokinler (örneğin, İnterlökin-1 beta), indüklenebilir nitrik oksit sentaz, nükleer faktör-κB ve kemokinler (örneğin, CCL2) gibi enflamatuar faktörlerle etkileşime girdiğini bildirmektedir. (1) 

• 2008 yılında yapılan sınırlı bir çalışma, Fo-Ti ekstraktlarının, fare peritoneal makrofajlarında iNOS ekspresyonunu aşağı regüle ederek NO üretimi ile olası bir etkileşime sahip olduğunu bildirmiştir. Makrofaj aracılı endişelerle ilgili durumlarda faydalı olabileceği sonucuna varılmıştır. (8)

 

He Shou Wu- Antioksidan Besinler

• Polygonum Multiflorum in vivo’dan elde edilen stilben glikozitin antioksidan aktivitesini araştıran küçük ölçekli ve net bir sonuca ulaşmayan bir 2017 çalışması, yüksek in-vivo antioksidan etkiler bildirmiştir. (9) 
• Polygonum Multiflorum’un antioksidan etkilerini araştıran bir başka küçük çaplı çalışmada, oksidanları temizleme potansiyelini belirten önemli in-vivo ve in-vitro antioksidan aktivitelere sahip olduğu bildirilmiştir. (10)

 

He Shou Wu- Beyin Sağlığı

• 2005 yılında yapılan küçük çaplı bir çalışmada, araştırmacılar He Shou Wu’nun beyinsel fonksiyonların iyileştirilmesinde güçlü bir takviye olma ihtimalini gördüler. (11) 
• 2006 yılında yapılan net bir sonuca ulaşılmayan bir çalışmada, Polygonum Multiflorum’un ana bileşeni olan Tetrahidroksistilben Glukozit (TSG), öğrenme ve hafıza yetenekleri için incelenmiştir. Yapılan çalışmaya göre bu bileşenin yaşamın erken evrelerinde öğrenme ve hafızayı desteklemede, yaşamın geç evrelerinde ise bu fonksiyonların korunmasında önemli bir desteğe sahip olabileceği görülmüştür. (12) 
• 2007 yılında yapılan bir başka net sonuçlanmamış bir çalışma, TSG’nin beyin sağlığı için faydalı olabileceği sonucuna varmıştır. (13)
• Küçük çaplı yapılan bir 2012 çalışması, potansiyel sağlık yararlarını araştırmak için Fo-Ti (yani Polygonum Multiflorum) kökü de dahil olmak üzere Geleneksel Çin Tıbbında kullanılan on beş bitkiyi taradı. Sonuçlar, “Polygonum Multiflorum kökünün özütünün, N2a-SwedAPP hücre hattında APP işlemeyi modüle ederek Aβ üretimini destekleyebileceğini” bildirdi. Bu sonuçlar, Polygonum Multiflorumroot’un beyin sağlığına yardımcı olmadaki faydalarına işaret etmektedir. (14)

 

He Shou Wu- Karaciğer Desteği

• Taze Fo-Ti’den elde edilen su ekstraktlarının kobay farelerinde karbon tetraklorür (CCl (4)) kaynaklı karaciğer hasarı üzerindeki faydalarını araştıran 2012 tarihli sınırlı bir çalışmada, araştırmacılar, antioksidatif özellikler bildirdiler. (15)

 

He Shou Wu- Glikoz Desteği

2010yYılında yapılan ve net bir sonuca ulaşmayan araştırmaya göre, oksidatif stres, tip 1 ve tip 2 diyabette yaygın olan diyabetik nefropatide altta yatan yaygın bir faktördür. Tetrahidroksistilben Glukozit (TSG), Fo-Ti’de bulunan bir besindir. TSG’nin antioksidatif etkiler gösterdiği ve sağlıklı glukoz regülasyonu sırasında potansiyel bir destekleyici fayda sağladığı bildirilmiştir. (16)

 

He Shou Wu Nasıl Kullanılır?

Geleneksel olarak, He Shou Wu toz ya da karışım formunda kullanılır. Normalde topraksı bir tada sahiptir ve siyah çay yerine kolayca tüketilebilir. Diğer bitkilerle birleştirirseniz, içimi zevkli ve besleyici bitki çayı haline gelir. Bununla birlikte, He Shou Wu’yu çiğ veya pişmiş olarak da tüketebilirsiniz. Yapraklar ve tohumlar çiğ olarak tüketilebilir, ancak köklerin pişirilmesi gerekir. Çiğ kullanılmak istenilen durumlarda tadının keskinliğinin gitmesi için iyice yıkanması gereklidir. 

He Shou Wu, pek çok şekilde kullanılabilen şifalı bir bitkidir. İçtiğiniz suya veya smoothie’nize bir çay kaşığı ekleyebilirsiniz. Ayrıca tarçın, süt ve vanilya ile karıştırarak kendi özel uzun ömürlü karışımınızı da yapabilirsiniz. Ayrıca, yemeğinize, ekmeğinize ve diğer atıştırmalıklarınıza He Shou Wu tozu serpebilirsiniz. He Shou Wu’yu toz formunda kullanmanızı öneririz. Çiğ olarak tüketildiğinde barındırdığı doğal bir müshil maddesi olan emodin istenmeyen sonuçlara sebep olabilir.

 

Ne Kadar Alınmalı? 

Bu şifalı bitkiyi kullanmadan önce doktorunuza ve tecrübeli bir Geleneksel Çin Tıbbı uzmanına danışmanızı öneririz.

* Bu ifadeler Gıda ve İlaç İdaresi tarafından değerlendirilmemiştir. Bu ürün herhangi bir hastalığı teşhis etmek, tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek için tasarlanmamıştır.