Isırgan Otu

Isırgan Otu (Urtica dioica) eski zamanlardan beri bitkisel ilaçların temelini oluşturmuştur. Eski Mısırlılar, artrit ve bel ağrısını tedavi etmek için Isırgan Otu kullanırken, Romalı askerler sıcak kalmaya yardımcı olması için Isırgan Otunu üzerlerine sürermiş (1). Bilimsel adı Urtica dioica, “yakmak” anlamına gelen Latince uro kelimesinden gelir, çünkü yapraklarına temas edince geçici bir yanma hissine neden olur.

Isırgan Otunun yaprakları, batan, aynı zamanda kaşıntı, kızarıklık ve şişlik veren tüy benzeri bir yapıya sahiptir (2). Bununla birlikte bir takviye haline getirildiğinde; kurutularak, dondurulup kurutularak veya pişirilerek Isırgan Otu güvenle tüketilebilir. Araştırmalar, Isırgan Otunun sağlığa birçok potansiyel faydası olduğunu göstermektedir. İşte Isırgan Otunun kanıta dayalı 6 faydası:

 

Birçok Besin İçerir

Isırgan Otunun yaprakları ve kökü, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli besinler sağlar: (1):

• Vitaminler: A, C ve K vitaminleri ve ayrıca birkaç B vitamini
• Mineraller: Kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum ve sodyum
• Yağlar: Linoleik asit, palmitik asit, stearik asit ve oleik asit
• Amino asitler: Esansiyel amino asitlerin tümü 
• Polifenoller: Kaempferol, kuersetin, kafeik asit, kumarinler ve diğer flavonoidler
• Pigmentler: Beta-karoten, lutein, luteoksantin ve diğer karotenoidler

Dahası, bu besinlerin çoğu vücudunuzda antioksidan görevi görür. Antioksidanlar, hücrelerinizi serbest radikallerin zararlarına karşı korumaya yardımcı olan moleküllerdir. Serbest radikallerin neden olduğu hasar, yaşlanmanın yanı sıra kanser ve diğer zararlı hastalıklarla bağlantılıdır (3). Araştırmalar, Isırgan Otu ekstraktının kandaki antioksidan seviyelerini yükseltebileceğini gösteriyor (4, 5). Bununla birlikte, bitkisel takviyelerdeki Isırgan Otu miktarının bu bileşiklerin çoğunun önemli miktarlarını sağlaması olası değildir.

 

Enflamasyonu Azaltabilir

Enflamasyon, vücudunuzun kendini iyileştirme ve enfeksiyonlarla savaşma yoludur. Bununla birlikte, kronik enflamasyon (iltihaplanma) önemli zararlara yol açabilir (6). Isırgan Otu, iltihabı azaltabilecek çeşitli bileşimler içerir. Laboratuvar araştırmalarında ve deneylerle yapılan çalışmalarda Isırgan Otu, çoklu enflamatuar göstergelerinin üretimine müdahale ederek enflamatuar seviyelerini düşürmüştür (7, 8). İnsanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, Isırgan Otu kremi sürmenin veya Isırgan Otu ürünleri tüketmenin artrit gibi iltihaplı durumları hafiflettiği görülmüştür. Örneğin, 27 kişilik bir çalışmada, artritten etkilenen bölgelere Isırgan Otu kremi uygulaması, plasebo tedavisine kıyasla ağrıyı önemli ölçüde azaltmıştır (9). 

Başka bir çalışmada, Isırgan Otu özü içeren bir takviye almanın, artrit ağrısını önemli ölçüde azalttığı görülür. Ayrıca, katılımcılar bu kapsül sayesinde anti-enflamatuar ağrı kesici dozlarını azaltabileceklerini hissetmişlerdir (10). Bununla birlikte, Isırgan Otunu bir anti-enflamatuar tedavi aracı olarak önerilmesi için araştırmalar henüz yeterli değildir. İnsanlar üzerinde daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Prostat Büyümesi Semptomlarını Tedavi Edebilir

51 yaş ve üstü erkeklerin %50’sinde prostat büyümesi görülmektedir (11). Büyümüş prostat genellikle iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) olarak adlandırılır. Bilim insanları BPH’ye neyin neden olduğundan emin değiller, ancak bu durum idrara çıkma sırasında önemli rahatsızlıklara yol açabilir.İlginç bir şekilde, birkaç çalışma, Isırgan Otunun BPH tedavisine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.

Laboratuvar araştırmaları, bu güçlü bitkinin testosteronun daha güçlü bir testosteron formu olan dihidrotestosterona dönüşümünü önleyebileceğini ortaya koymaktadır (12). Bu dönüşümün durdurulması prostat boyutunun küçülmesine yardımcı olabilir (13). BPH’li kişilerde yapılan araştırmalar, Isırgan Otu özlerinin kısa ve uzun vadeli idrara çıkma sorunlarını yan etkiler olmadan tedavi etmeye yardımcı olduğunu göstermektedir (14, 15). Bununla birlikte, Isırgan Otunun geleneksel tedavilere kıyasla ne kadar etkili olduğu belirsizdir.

 

Saman Nezlesini Tedavi Edebilir

Saman nezlesi, burnunuzun iç yüzeyinde iltihaplanmayı içeren bir alerjidir. Isırgan Otu, saman nezlesi için umut verici bir doğal tedavi olarak görülmektedir. Deneye dayalı araştırmalar, Isırgan Otu özlerinin mevsimsel alerjileri tetikleyebilen iltihaplanmayı engelleyebileceğini gösteriyor (16). Bu, histamin reseptörlerini bloke etmeyi ve bağışıklık hücrelerinin alerji semptomlarını tetikleyen kimyasalları serbest bırakmasını durdurmayı içerir (16). Bununla birlikte, insanlar üzerinde yapılan çalışmaların sonuçları, Isırgan Otunun saman nezlesi tedavisinde plaseboya eşit veya sadece biraz daha iyi olduğunu belirtmektedir (17, 18). Bu bitki saman nezlesi semptomları için umut verici bir doğal çare olsa da insanlar üzerinde daha uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç vardır.

 

Kan Basıncını Düşürebilir

ABD’deki yetişkinlerin neredeyse yarısında yüksek tansiyon vardır (19). Yüksek tansiyon ciddi bir sağlık sorunudur çünkü kişiyi, dünya genelinde öne çıkan ölüm nedenlerinden kalp hastalığı ve felç riskiyle karşı karşıya bırakır (20). Isırgan Otu geleneksel olarak yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılmıştır (21). Deneye dayalı çalışmalar, Isırgan Otunun kan basıncını çeşitli şekillerde düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Birincisi,  Isırgan Otu vazodilatör (damar genişletici) görevi gören nitrik oksit üretimini uyarabilir. Vazodilatörler kan damarlarınızın kaslarını gevşeterek genişlemelerine yardımcı olur (21, 22). Ek olarak, Isırgan Otu, kasılmaların gücünü azaltarak kalbinizi rahatlatan kalsiyum kanal blokerleri olarak işlev görebilecek bileşiklere sahiptir  (21, 23). 

Laboratuvar çalışmaları, Isırgan Otunun kalbin antioksidan savunmasını artırırken kan basıncı seviyelerini düşürdüğünü göstermiştir (24, 25). Bununla birlikte, Isırgan Otunun insanlarda kan basıncı üzerindeki etkileri hala belirsizdir. Tavsiyelerde bulunulabilmesi için insanların üzerinde yapılacak ilave çalışmalara ihtiyaç vardır.

 

Kan Şekeri Kontrolüne Yardımcı Olabilir

Hem insanlar üzerinde hem laboratuvarda yapılan çalışmalar Isırgan Otunu kan şekerini düşürmesiyle ilişkilendiriyor (26, 27, 28, 29, 30). Aslında, bu bitki insülinin etkilerini taklit edebilecek bileşikler içerir (31). 46 kişi üzerinde yapılan üç aylık bir çalışmada, günde üç kez 500 mg Isırgan Otu ekstresi almak, plaseboya kıyasla kan şekeri seviyelerini önemli ölçüde düşürmüştür (30). Umut verici bulgulara rağmen, Isırgan Otu-kan şekeri kontrolü ilişkisi üzerine insanlar üzerinde yapılan çalışmalar hala oldukça az. Bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Diğer Potansiyel Faydalar

Isırgan Otu, aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka potansiyel sağlık yararları sunabilir:

• Kanamayı azaltma: Isırgan Otu özü içeren ilaçların, özellikle ameliyattan sonra aşırı kanamayı azalttığı bulunmuştur (32, 33).
• Karaciğer sağlığı: Isırgan Otunun antioksidan özellikleri karaciğeri toksinler, ağır metaller ve iltihaplanmanın neden olduğu hasara karşı koruyabilir (34, 35).
• Doğal idrar söktürücü: Isırgan Otu, vücuttaki fazla tuz ve su atımına yardımcı olabilir, bu da kan basıncını geçici olarak düşürebilir. Bu bulguların laboratuvar çalışmalarından elde edildiğini unutmayın (31, 36).
• Yara ve yanık iyileşmesi: Isırgan Otu kremleri uygulamak, yanık yaraları da dahil olmak üzere yara iyileşmesini destekleyebilir (37, 38, 39).