Karayılan Otu

Karayılan Otu, Kuzey Amerika’ya özgü çiçekli bir bitkidir. Bilimsel isimleri Actaea Racemosa ve Cimicifuga Racemosa’dır. Zaman zaman Siyah Böcek Otu, Baneberry veya Peri Mumu olarak da adlandırılır (1).

Popüler kadın sağlığı takviyesi olan Remifemin, aktif bir bileşen olarak Karayılan Otu içerir. Çiçekleri ve kökleri geleneksel Kızılderili tıbbında yaygın olarak kullanılmıştır ve günümüzde menopoz semptomlarına, doğurganlığa ve hormonal dengeye yardımcı olduğu iddia edilen popüler bir kadın sağlığı takviyesidir. 

Karayılan Otunun kadın sağlığında etkili olmasının nedeni östrojen hormonunun etkisini taklit eden bitki bazlı bir bileşik olan fitoöstrojen olarak işlev görmesi olabilir. Bununla birlikte, Karayılan Otunun gerçek bir fitoöstrojen olarak sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağı konusunda bazı tartışmalar vardır (2, 3).

 

Faydaları ve Kullanım Alanları

Karayılan Otunun, çoğu kadın sağlığı veya hormonal denge ile ilgili olmak üzere bir dizi potansiyel faydası olduğu bilinse de, menopoz semptomları haricinde, bu durumlardan herhangi biri için kullanımını destekleyen çok az kanıt vardır.

 

Menopoz Dönemi ve Semptomları

Çoğu kadın, menopoz semptomlarını hafifletmek için Karayılan Otunu kullanmaktadır. Bitkinin kadınlar için oldukça önemli olan menopoz dönemine ve olumsuz semptomlarına yönelik etkisi bilimsel olarak henüz tam anlaşılamamıştır. Konuyla ilgili yapılan bazı araştırmalara bakmak gerekirse:

Sıcak basması yaşayan 80 menopoz dönemindeki kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, 8 hafta boyunca günde 20 mg Karayılan Otu takviyesi alanlar, takviyeye başlamadan öncesine göre önemli ölçüde daha az ve daha az şiddetli sıcak basması yaşadıklarını bildirmişlerdir (4). Başka araştırmalar da benzer bulguları doğrulamıştır. Konuyla ilgili daha geniş çaplı çalışmalara ihtiyaç duyulsa da, Karayılan Otunun menopoz semptomlarını hafifletmek için faydalı olduğu görülmektedir (5).

 

Doğurganlık

İnternette Karayılan Otunun doğurganlığı artırabileceğine veya hamile kalmaya yardımcı olabileceğine dair birçok iddia görseniz de, bunu destekleyecek çok fazla kanıt yoktur. Yapılan bazı araştırmalar, Karayılan Otunun kısır olan kişilerde doğurganlık ilacı Clomid’in (klomifen sitrat) etkinliğini artırarak hamile kalma şanslarını artırabileceğini göstermektedir (6, 7, 8). İnsanlar üzerinde yapılan üç küçük ölçekli araştırmada, Clomid ile birlikte Karayılan Otu takviyesi alan kısır kadınlarda yumurtlamada ve gebelik oranlarında iyileşme olduğunu göstermiştir (6, 7, 8). Yukarıda belirtildiği gibi bu çalışmalar küçük ölçeklidir ve söz konusu etkiyi doğrulamak için daha fazla ve geniş ölçekli araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Kadın Sağlığı

Karayılan Otu, kadın sağlığıyla ilgili farklı alanlarda kullanılsa da, bu faydaları destekleyen kanıtlar, menopoz ve doğurganlık için faydalarını destekleyen kanıtlar kadar güçlü değildir. Kadınlarda hormonal dengeyi desteklemek için Karayılan Otu kullanmasının birkaç nedenini daha sayabiliriz:

Polikistik over sendromu (PCOS): Karayılan Otu takviyesi, PCOS’lu bir kadının Clomid ile hamile kalma şansını artırabilir. Karayılan Otu takviyesi, PCOS’unuz varsa döngülerinizi düzenlemeye de yardımcı olabilir (8, 9).

Miyomlar: Menopoz sonrası 244 kadın üzerinde yapılan 3 aylık bir çalışmada, günlük 40 mg Karayılan Otu takviyesinin rahim fibroidlerinin boyutunu %30’a kadar azaltabileceği bulunmuştur (10).

Premenstrüel sendrom (PMS) ve premenstrüel disforik bozukluk (PMDD): Çeşitli kaynaklara göre Karayılan Otunun PMS veya PMDD’ye yardımcı olabileceğine dair bazı iddialar olsa da, bunu destekleyecek önemli bir kanıt yoktur.

Adet döngüsü düzenlemesi: Clomid gibi doğurganlık tedavileri alan PCOS’lu veya PCOS’suz kadınlarda Karayılan Otu adet döngülerinin düzenlenmesine yardımcı olabilir (6, 7, 8)

 

Kanser

Karayılan Otunun östrojenik aktivitesi vardır, yani östrojen hormonu gibi davranma potansiyeli vardır; bu özelliği meme kanserini kötüleştirebilir veya meme kanseri riskini artırabilir (11). Bununla birlikte, çoğu çalışma Karayılan Otunun meme kanseri riskinini etkilemediğini göstermektedir. İnsanlar üzerinde yapılan iki çalışma Karayılan Otunu kullanmanın meme kanseri riskinde azalma ile ilişkilendirilmiştir (12). Test tüpü çalışmalarında, Karayılan Otu özü, anti-östrojen aktivitesi sergilemiş ve meme kanseri hücrelerinin yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olduğu görülmüştür (12). Tüm bu çalışmalara rağmen meme kanseri ve Karayılan Otu arasındaki bağlantıyı anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Kanser hastalarının herhangi bir takviye alırken mutlaka doktorlarına danışmaları gerektiğini hatırlatmak isteriz.

 

Ruh Sağlığı

Karayılan Otunun özellikle menopoz dönemindeki kadınlarda ruh sağlığı üzerinde bazı yararlı etkileri olabilir. Konuyla ilgili yapılan çalışmaların bir tanesi, menopoz dönemindeki kadınlarda anksiyete ve depresyon için bitkisel takviyelerin kullanımını araştırmıştır. Araştırmacılar, Karayılan Otu takviyesinin anksiyete üzerinde etkisi olmadığını, ancak diğer bazı psikolojik semptomlarda önemli iyileşmeler sağladığını göstermiştir (13). Bununla beraber Karayılan Otu ve ruh sağlığı üzerindeki etkisi tam olarak anlaşılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

 

Uyku

Karayılan Otunun uyku sağlığını desteklediğine dair çok az kanıt olmasına rağmen, menopoz dönemindeki kadınlarda sıcak basması gibi uyku bozukluklarına neden olan semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. 42 Menapoz sürecindeki kadın üzerinde yapılan küçük ölçekli bir çalışmada, Karayılan Otu takviyesinin uyku süresini ve kalitesini iyileştirdiği görülmüştür (14). Bir başka çalışmada, Karayılan Otu, Chasteberry, Çinko, Zencefil ve Hyaluronik Asit gibi diğer bileşiklerden oluşan bir kombinasyonunun uykusuzluk ve anksiyete ile ilişkili sıcak basmalarını iyileştirmeye yardımcı olduğu belirtilmiştir (15). Bununla beraber, bu karışımdaki faydalı bileşiğin Karayılan Otu mu yoksa diğer bileşenlerden biri mi olduğunu söylemek zor.

 

Kilo Kaybı

Menopoz dönemindeki kadınlar, östrojen seviyeleri doğal olarak düştüğü için istenmeyen şekilde kilo alma riski altında olabilirler (16). Teorik olarak, Karayılan Otu östrojenik etkiler gösterebileceğinden, menopozdaki kadınlarda kilo yönetimi üzerinde kısmen de olsa yararlı bir etkiye sahip olabilir (16).