Kırmızı Maca

Yorgunluk, hızlı ruh hali değişimleri, kronik stres veya hormonal iniş çıkışlardan muzdarip misiniz? Regl döneminizden korkuyor musunuz? Sağlığınızın 10 veya 20 yıl içinde ne durumda olacağı konusunda endişeleniyor musunuz? Kadınlar genellikle erkeklerden daha uzun yaşasalar da, yapılan araştırmalara göre, kronik hastalıklardan mustarip olma olasılıkları daha yüksektir. (7) Bununla birlikte, kadın sağlığı sorunları hakkında artan farkındalık, bilgiye daha kolay erişimle birleştiğinde, birçok kişinin kendi sağlığına daha proaktif bir yaklaşım benimsemeye başlamasını sağlamıştır.

Bu durum, beslenme, uyku, hareket ve geleneksel bitki ve takviyelerin kullanımına odaklanmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak anlamına gelir. Bütünsel sağlığa fayda sağlama potansiyeline sahip bir bitki söz konusu olduğunda, tartışmasız maca kökü, hüküm süren bir kraliçe durumundadır. Bu makalede, hormonal sağlık, doğurganlık, enerji, menopoz, kemik sağlığı, ruh hali ve daha fazlası olmak üzere kadınlar ve kadın sağlığı için Maca’nın faydaları hakkında bilgi edineceksiniz. Ayrıca bir Maca ürününün kaliteli olup olmadığını anlamanın püf noktalarını da öğreneceksiniz. Gelin Maca’ya yakından bakalım:

 

Maca Kökü Nedir?

Maca kökü, Peru’nun And Dağları’na özgü turpgillerden bir sebze türüdür. Maca, Lepidium meyenii veya Peru ginsengi olarak da bilinir. Bu adaptojenik kök, Peru’nun And Dağları’nda yaklaşık 2000 yıldır yetiştirilmekte ve gıda, para birimi ve ilaç olarak kullanılmaktadır. (1) Maca’nın geleneksel preparatları arasında çorba ve güveçlerde; fermente içecek olarak; reçel, ekmek ve birada; kahve ikamesi olarak ve tatlılarda kullanımı yer almaktadır. Bugünlerde, Maca kökü genellikle unlu mamullere, smoothie’lere, sıcak içeceklere eklenmekte veya kapsül şeklinde alınan bir toz formunda tüketilmektedir.

 

Maca’nın Kadın ve Kadın Sağlığı için 9 Faydası

Bir zamanlar altından daha değerli olduğu düşünülen Maca, geleneksel olarak doğurganlığı teşvik etmek, menstrüasyon, libido ve günlük enerjiyi desteklemek ve anemiyi önlemeye yardımcı olmak için kullanılıyordu. Ayrıca geleneksel olarak solunum sorunlarını, romatizmayı desteklemek ve dayanıklılığı artırmak için tarih boyunca kullanılmıştır.* Lif, iyot ve C vitamini de dahil olmak üzere zengin besin kaynağı Maca, genel refahı desteklemeye yardımcı olmuştur. Maca’nın bu özelliği onu And Dağları’nın zorlu koşullarında yaşayan nesiller için temel bir besin haline getirmiştir. Ayrıca, Maca bir adaptojendir, yani vücudunuzun fiziksel, zihinsel ve duygusal strese daha iyi uyum sağlamasına ve yanıt vermesine yardımcı olur.* Hem kadınlar hem de erkekler için Batı’da da öğrenilmeye başlandıkça Maca’ya olan ilgi dünyanın her yerinde artmıştır.Bu yoğun ilgi, bilim camiasını bu eski süper kökün etkinliğini incelemeye yöneltti.

 

Maca Kadınlarda Doğurganlığı Desteklemeye Yardımcı Olabilir

Maca’nın doğurganlık desteği için geleneksel kullanımı, en iyi bilinen özelliklerinden biridir ve bu konudaki başarısını destekleyebilecek kanıtlar vardır.

• Journal of Ethnopharmacology‘de yayınlanan araştırmalar, Maca’nın dişi farelerde luteinize edici hormon (LH) üretimini destekleyebileceğini düşündürmektedir. (8)
• Hayvanlar üstünde yapılan çalışmalar her zaman insanlar için geçerli olmasa da, araştırma sonuçları umut vericidir. Luteinize edici hormon hipofiz bezi tarafından salgılanır. Bu nohut büyüklüğündeki bez, beynin tabanında bulunur ve yumurtlama, menstrüasyon ve üreme fonksiyonunun diğer yönleri için gereklidir.
• Bilim insanları, Maca’nın alkaloidler olarak bilinen biyoaktif bitki bileşiklerinin, luteinize edici hormon üzerindeki etkileri yoluyla yumurtalıklara fayda sağlayabileceğine inanıyor.
• Maca’nın alkaloidleri ve diğer bitki bileşiklerinin, HPA (hipotalamus-hipofiz-adrenal) ve HPG (Hipofiz, Hipofiz, Gonad) eksen sağlığını teşvik ederek kadınlarda hormonal sağlığı desteklemede etkili olduğu gösterilmiştir.
• Bu eksenler endokrin sistemine ve sinir sistemlerine bağlıdır. Bu nedenle, en iyi şekilde çalıştıklarında, tüm endokrin bezleri, sinirler ve hormonlar fayda sağlayabilir. (5)
• Maca kullanımının menopoz sırasında folikül uyarıcı hormon (FSH), estradiol, progesteron ve adrenalkortotropik hormon dahil olmak üzere çeşitli hormonları desteklediği bildirilmiştir. (5)*
• Maca ayrıca demir, magnezyum, çinko, amino asitler ve esansiyel yağ asitleri dahil olmak üzere üreme sağlığını desteklemeye yardımcı olabilecek besinler içerir.*
• Adaptojenik özellikleri vücudun stresli koşullara daha iyi uyum sağlamasına yardımcı olur. Kadınlarda kronik stres, doğurganlık sorunları ve diğer hormonal dengesizliklerle bağlantılı olduğundan, Maca bu konuda destek sağlayabilir.* (9)

Maca Kadınların Hormonal Dengesini Destekleyebilir

Maca’nın hormonal sağlık için süper güçlerinden biri, adaptojenik özelliklerinde yatmaktadır. Bir adaptojen olarak Maca, adrenalleri kortizol gibi aşırı stres hormonları üretmekten koruyarak vücudun çeşitli fiziksel, duygusal ve çevresel stres faktörlerine daha iyi uyum sağlamasına yardımcı olur.* (2) Bu süreç, hormonal sistem üzerinde olumlu bir aşağı yönlü etkiye sahiptir ve genel dengeye ve esenliğe fayda sağlar.* Maca gibi adaptojenler ve Amerikan ginsengi, Tulsi (diğer adıyla Kutsal Fesleğen) ve tıbbi mantarlar gibi diğer otlar, tarih boyunca birçok geleneksel sağlık uygulamasında kullanılmıştır. Daha önce tartışıldığı gibi, Maca, esansiyel yağ asitleri ve sağlıklı tiroid fonksiyonu için gerekli bir eser mineral olan iyot gibi hormon destekleyici besinler içerir.* (10) Tiroid hormonu önemlidir, çünkü üreme sağlığı ile doğrudan bir ilişkisi olmasının yanı sıra, aynı zamanda genel hormonal denge, doğurganlık, metabolizma, menstrual döngü ve hücresel süreçler dahil olmak üzere hemen hemen her bedensel süreçte çok önemli bir rolü vardır. (11)

 

Maca’nın Afrodizyak Nitelikleri Kadınlarda Libido ve Cinsel İsteği Destekleyebilir

Kadınların %40-45’inin ve erkeklerin %20-30’unun cinsel işlev bozukluğu veya libido kaybı yaşadığını biliyor muydunuz? (12) Bu gruptaysanız, muhtemelen Maca’nın afrodizyak olarak ün kazandığını duymuşsunuzdur. Peki Maca kadın libidosunu destekliyor mu? Etki mekanizması kesin olma da, araştırmalar destekleyebileceğini söylüyor. İşte kadın ve libido ilişkisinde bildiklerimiz:

• Bazı araştırmacılar, Maca’daki prostaglandinler, steroller ve aromatik izotiyosiyanatlar gibi biyoaktif maddelerin afrodizyak özelliklerinden sorumlu olduğunu öne sürüyorlar. (10)
• Perulu kadınlar ve gençler nesiller boyunca adet desteği için Maca kullanıyorlar.
• Maca’nın HPA / HPG eksenlerine verdiği destek (daha önce de belirtildiği gibi), seks hormonları da dahil olmak üzere genel hormonal sağlığı olumlu yönde etkileyebilir. (5)
• Kuzey Amerika Menopoz Derneği Dergisi’nde yayınlanan araştırma sonuçları, Maca’nın menopoz sonrası kadınlarda anksiyete ve depresyon duygularını azaltarak cinsel isteği artırmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, araştırmacılar bu durumun nöstrojenik ve androjenik (seks hormonu) aktivitesindeki herhangi bir değişiklikle alakası olmadığı sonucuna varmışlardır. (4)
• Maca’nın sahip olduğu önemle bileşenleri olan çinko, iyot (tiroid sağlığı ile ilgili) ve esansiyel yağ asitleri de sağlıklı bir cinsel dürtü için oldukça önemlidir. (6)

Maca’nın kadınlarda afrodizyak olarak geleneksel kullanımını destekleyen kanıtlar olmasına rağmen daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Maca Günlük Enerjiyi Destekleyebilir

Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) araştırmasının kadınların erkeklerden daha yorgun hissetme olasılığının daha yüksek olduğunu gösterdiğini biliyor muydunuz? (13)  Çareyi kahve, çikolata ve diğer uyarıcılarda aramaktan sıkıldıysanız, Maca sizin için bir alternatif olabilir.

İşte Maca’nın günlük hayatımızda enerjimizi arttıracak üç önemli alanı*:

1. Bir adaptojen olarak Maca: Hormonal sağlığı, kan şekerini, uyku döngüsünü, bedensel dayanıklılığı ve vücudun ana stres hormonu olan kortizol seviyesini dengeleyerek strese verilen tepkiyi düzenlemeye yardımcı olur.*
2. Bir süper gıda olarak Maca: Demir, C vitamini, çinko, iyot ve amino asitler dahil olmak üzere daha önce bahsedilen enerji destekleyici besinleri sağlar. Demir eksikliği veya yetersizliği, doğurganlık çağındaki kadınlarda yaygındır ve önemli yorgunluk ve enerji eksikliğine neden olabilir. Demir eksikliğiniz olduğundan şüpheleniyorsanız, Maca kullanımı yanı sıra mutlaka sağlık uzmanınıza da danışın. (14)
3. Bir stres savar olarak Maca: Journal of Medicinal Food’da yayınlanan bir araştırma, Maca’nın strese maruz kalan farelerde zihinsel ve duygusal sağlığı desteklediği görülmüştür. (15) Ruh sağlığının iyileşmesi kişinin kendini fiziksel olarak daha iyi hissetmesini sağlayacağından, Maca’nın bizi strese karşı desteklemesinin genel enerjimiz üstündeki etkisini ortaya çıkarıyor.

Maca’nın bir uyarıcı gibi çalışmadığını ve bu nedenle kafein ile aynı etkiye sahip olmadığını anlamak önemlidir. Sonuçları görmeye başlamak için birkaç gün veya hafta boyunca düzenli kullanım gerekebilir. Birçok insan smoothie’lere, protein toplarına veya kahveye maca eklemekten hoşlanmaktadır. Günlük olarak kullanılması önerilmektedir.

 

Maca Menstrüel Dönemlerde Rahatlık Sağlayabilir

Ruh hali değişimleri, kramplar ve düzensiz dönemler gibi menstrüel zorluklar kadınların yaygın yaşadığı problemlerdir. Bu endişeler, kadınların Maca gibi bitkileri keşfetmeye başlamasının önde gelen nedenlerinden biridir.

• Maca, hormon sistemini dengeleyerek sağlıklı adet kanamasını destekleyebilir.*
• Bir adaptojen olarak, yetersiz uyku, yorgunluk ve stresle başa çıkma yeteneğinin azalması gibi menstrüel sorunlara yardımcı olabilir.* Bu nokta önemlidir çünkü kadınlarda aşırı stres, PMS’e ve regl dönemlerinin düzensiz hale gelmesine sebep olabilir. (16)
• Maca’nın zengin besin içeriği regl döneminin krizsiz geçmesini, ruhsal iniş çıkışlar yaşanmamasını sağlayabilir.* (17) (18)
• Perulu kadınlar geleneksel olarak ergenlik ve çocuk doğurma dönemlerinde döngülerini düzenlemeye yardımcı olmak ve adet rahatsızlıklarını önlemek için maca kullanırlar.

Regl döneminizde Maca kullanmak iyi bir seçenek olabilir, ancak mutlaka doktorunuza danışın. Ve unutmayın, Maca’nın faydalarının sizin için görünür olabilmesi için birkaç hafta ya da regl dönemi kullanmanız gerekebilir; reglinizden bir gün önce almaya başlarsanız bir mucize beklemeseniz iyi olur.

 

Maca Menopozu Destekleyebilir

Araştırmalar, Perulu kadınların yüzyıllardır bildiklerini doğrulamaya başladı: Maca, menopoz döneminde kadınlar için değerli bir müttefik olabilir.

• Menopoz rahatsız edici semptomlarının tedavisi için Maca (Lepidium meyenii) başlıklı Maturitas, An International Journal of Midlife Health ve Beyong’da yayınlanan 2011 tarihli sistematik bir inceleme, Maca’nın sağlıklı menopoz, erken menopoz ve geç menopoz dönemlerinde kadınları desteklemedeki etkinliği üzerine çok sayıda klinik çalışmayı analiz etti.
• İnceleme, tüm randomize klinik çalışmalarının Maca tüketmenin olumlu yararları üstünde durduğunu gösterdi. Bununla birlikte, araştırmacılar daha kesin sonuçlar elde etmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirttiler. (19)
• Women’s Health London’da yayınlanan 2021 tarihli bir araştırma gibi ek araştırmalar, Maca takviyesinin sıcak basması için faydalı olduğunu ve normal uyku düzenini desteklediğini bizlere gösteriyor. (20)
• Maca’nın libido, zihinsel/duygusal refah ve normal kan basıncını destekleyerek menopoz sonrası kadınlara fayda sağlayabileceğine dair kanıtlar da vardır. (21) (4)

Maca’nın menopoz için nasıl çalıştığı konusunda kesin bir fikir birliğine varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Maca’nın hormonal sağlığa, üreme sağlığına, adrenallere ve daha fazlasına nasıl fayda sağladığının mekanizmalarını incelediğimizde, Perulu kadınların menopoz sırasında nesiller boyu neden Maca kullandığını daha iyi anlayabiliriz.

 

Maca Kökü Kemik Sağlığını Geliştirebilir 

Kemik sağlığını tartışmadan menopoz hakkında konuşulamaz. Bunun nedeni, menopoz sırasında ve sonrasında östrojendeki doğal düşüşün kemik yoğunluğu kaybına neden olmasıdır. Kemik yoğunluğunun kaybı kadın sağlığı için çok önemli bir konudur.

• Endokrin Derneği’ne göre, araştırmalar bu süre zarfında kemik kaybının %20’ye kadar gerçekleşebileceğini gösteriyor. Dünya çapında 60 yaş üstü her 10 kadından yaklaşık 1’i osteoporozdan etkilenmektedir. (22)
• Journal Ethnopharmacology’de yayınlanan araştırmaya göre, Maca menopoz sırasında kemik yoğunluğu üzerinde destekleyici ve potansiyel olarak koruyucu bir etki sağlayabilir. (23)
• Peru’nun Lima kentindeki Universidad Peruana Cayetano Heredia’dan araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmada, yumurtalıkları çıkarılan farelerde Maca’nın sağlıklı kemik mimarisini desteklediğini keşfetti (yumurtalıkların çıkarılması menopoz ile aynı hormonal değişimleri yaratır). (24)

Maca’nın sağlıklı eklemler ve kemikler için gerekli olan bitki bazlı kalsiyum ve magnezyum içerdiği de artık net olarak biliniyor.*

 

Maca Odaklanmayı ve Genel Bilişsel Sağlığı Destekler

‘Bilişsel sağlık’ düşünme, öğrenme ve hatırlama yeteneği demektir. Kadınlar, hayatları boyunca çocuk yetiştirme, kariyer yapma, ailedeki ağır sorumlulukları üstlenme gibi birçok alanda var olmaya çalışırlar. Bu bölünme hali muazzam bir beyin gücü, odaklanma ve çoklu görev yeteneği gerektirir. Bu bölünme hali aynı zamanda kadınların; bedensel, zihinsel ve ruhsal olarak hızlı bir şekilde yıpranabilecekleri kronik stres yaşadığı anlamına gelir. Bilişsel sağlığınızı desteklemek istiyorsanız, Maca’daki antioksidanlar bu konuda yardımcınız olabilir.

• Örneğin, Toksikoloji Mekanizmaları ve Yöntemleri’nde yayınlanan bir araştırma, Maca’daki polisakkaritlerin (vücudun antioksidan seviyelerini besleyen uzun zincirli karbonhidratlar) antioksidan seviyelerini artırarak beyni koruduğunu ve böylece serbest radikallerin neden olduğu oksidatif hasarı azalttığını gösterdi.  3
• Maca’nın endokrin sistem ve kadınlık hormonları üzerindeki etkileri, beyin sağlığına fayda sağlayabilir. 
• Maca ayrıca uygun beyin fonksiyonu için gerekli besinleri içerir. Bu besinler, bilişsel sağlığa, ruh haline ve zihinsel/duygusal esenliğe fayda sağladığı çok sayıda çalışmada gösterilen esansiyel yağ asitlerini ve sağlıklı oksijen seviyelerini destekleyen demiri içerir.  25

Enerjiyi destekleyici faydalarını da göz önüne alındığında, Maca doğanın mükemmel beyin gıdalarından biri olabilir.

 

Referanslar:

• 1. 1. Natália da Silva Leitão Peres 1, Letícia Cabrera Parra Bortoluzzi, Leila Larisa Medeiros Marques, Maysa Formigoni, Renata Hernandez Barros Fuchs, Adriana Aparecida Droval, Flávia Aparecida Reitz Cardoso, “Medicinal effects of Peruvian maca (Lepidium meyenii): a review”, Food Funct. 2020 Jan 29;11(1):83-92. doi: 10.1039/c9fo02732g..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31951246/
• 2. A López-Fando, M P Gómez-Serranillos, I Iglesias, O Lock, U P Upamayta, M E Carretero, “Lepidium peruvianum chacon restores homeostasis impaired by restraint stress”, Phytother Res . 2004 Jun;18(6):471-4. doi: 10.1002/ptr.1455..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15287072/
• 3. Ángel Rodríguez-Huamán, Sandra Casimiro-Gonzales, Jorge Antonio Chávez-Pérez, Carla Gonzales-Arimborgo, Richard Cisneros-Fernández, Luis Ángel Aguilar-Mendoza, Gustavo F Gonzales, “Antioxidant and neuroprotector effect of Lepidium meyenii (maca) methanol leaf extract against 6-hydroxy dopamine (6-OHDA)-induced toxicity in PC12 cells”, Toxicol Mech Methods . 2017 May;27(4):279-285. doi: 10.1080/15376516.2016.1275908. Epub 2017 Jan 8..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28007001/
• 4. Nicole A Brooks, Gisela Wilcox, Karen Z Walker, John F Ashton, Marc B Cox, Lily Stojanovska, “Beneficial effects of Lepidium meyenii (Maca) on psychological symptoms and measures of sexual dysfunction in postmenopausal women are not related to estrogen or androgen content”, Menopause . 2008 Nov-Dec;15(6):1157-62. doi: 10.1097/gme.0b013e3181732953..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18784609/
• 5. Sánchez JML, Serrano ZA, Durán JA, Morales HSG, Álvarez PBM (2017), “Peruvian Maca and Possible Impact on Fertility”, J Nutr Health Food Eng 6(5): 00217. DOI: 10.15406/jnhfe.2017.06.00217.https://www.researchgate.net/profile/Jose-Manuel-Lozano-Sanchez/publication/317569911_Peruvian_Maca_and_Possible_Impact_on_Fertility/links/59494b03aca272a30c6cae11/Peruvian-Maca-and-Possible-Impact-on-Fertility.pdf
• 6. Leila Mazaheri Nia, Mina Iravani, Parvin Abedi, Bahman Cheraghian, “Effect of Zinc on Testosterone Levels and Sexual Function of Postmenopausal Women: A Randomized Controlled Trial”, J Sex Marital Ther . 2021;47(8):804-813. doi: 10.1080/0092623X.2021.1957732. Epub 2021 Jul 27..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34311679/
• 7. Boersma P, Black LI, Ward BW, “Prevalence of Multiple Chronic Conditions Among US Adults, 2018”, Prev Chronic Dis 2020;17:200130.https://www.cdc.gov/pcd/issues/2020/20_0130.htm
• 8. Uchiyama F, Jikyo T, Takeda R, Ogata M, “Lepidium meyenii (Maca) enhances the serum levels of luteinising hormone in female rats”, J Ethnopharmacol. 2014 Feb 3;151(2):897-902. doi: 10.1016/j.jep.2013.11.058. Epub 2013 Dec 11. PMID: 24333960..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24333960/
• 9. Louis GM, Lum KJ, Sundaram R, Chen Z, Kim S, Lynch CD, Schisterman EF, Pyper C., “Stress reduces conception probabilities across the fertile window: evidence in support of relaxation”, Fertil Steril. 2011 Jun;95(7):2184-9. doi: 10.1016/j.fertnstert.2010.06.078. Epub 2010 Aug 5. PMID: 20688324; PMCID: PMC2975045..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20688324/
• 10. Rosales-Hartshorn M, “Maca: Botanical medicine from the andes”, Adv Food Technol Nutr Sci Open J. 2015; 1(2): e1-e6. doi: 10.17140/AFTNSOJ-1-e001.https://www.openventio.org/Volume1-Issue2/Maca-Botanical-Medicine-from-the-Andes-AFTNSOJ-1-e001.pdf
• 11. Cleveland Clinic medical professional, “Thyroid Hormone”, 02/15/2022..https://my.clevelandclinic.org/health/articles/22391-thyroid-hormone
• 12. Laumann EO, Paik A, Rosen RC., “Sexual dysfunction in the United States: prevalence and predictors”, JAMA. 1999 Feb 10;281(6):537-44. doi: 10.1001/jama.281.6.537. Erratum in: JAMA 1999 Apr 7;281(13):1174. PMID: 10022110..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10022110/
• 13. Centers for Disease Control and Prevention, “QuickStats: Percentage of Adults Who Often Felt Very Tired or Exhausted in the Past 3 Months,* by Sex and Age Group – National Health Interview Survey, United States, 2010-2011”, https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6214a5.htm?s_cid=mm6214a5_w
• 14. Fernandez-Jimenez MC, Moreno G, Wright I, Shih PC, Vaquero MP, Remacha AF, “Iron Deficiency in Menstruating Adult Women: Much More than Anemia”, Womens Health Rep (New Rochelle). 2020 Jan 29;1(1):26-35. doi: 10.1089/whr.2019.0011. PMID: 33786470; PMCID: PMC7784796..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33786470/
• 15. Zhong Ai, Ai-Fang Cheng, Yuan-Tao Yu, Long-Jiang Yu, and Wenwen Jin., “Antidepressant-Like Behavioral, Anatomical, and Biochemical Effects of Petroleum Ether Extract from Maca (Lepidium meyenii) in Mice Exposed to Chronic Unpredictable Mild Stress”, Journal of Medicinal Food.May 2014.535-542..https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/jmf.2013.2950
• 16. Office on Women’s Health, “Stress and your health”, February 17, 2021.https://www.womenshealth.gov/mental-health/good-mental-health/stress-and-your-health
• 17. Facchinetti F, Borella P, Sances G, Fioroni L, Nappi RE, Genazzani AR., “Oral magnesium successfully relieves premenstrual mood changes”, Obstet Gynecol. 1991 Aug;78(2):177-81. PMID: 2067759..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2067759/
• 18. Rocha Filho EA, Lima JC, Pinho Neto JS, Montarroyos U, “Essential fatty acids for premenstrual syndrome and their effect on prolactin and total cholesterol levels: a randomized, double blind, placebo-controlled study”, Reprod Health. 2011 Jan 17;8:2. doi: 10.1186/1742-4755-8-2. PMID: 21241460; PMCID: PMC3033240..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21241460/
• 19. Lee MS, Shin BC, Yang EJ, Lim HJ, Ernst E, “Maca (Lepidium meyenii) for treatment of menopausal symptoms: A systematic review”, Maturitas. 2011 Nov;70(3):227-33. doi: 10.1016/j.maturitas.2011.07.017. Epub 2011 Aug 15. PMID: 21840656.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21840656/
• 20. Ross K., “Nutritional management of surgically induced menopause: A case report”, Womens Health (Lond). 2021 Jan-Dec;17:17455065211031492. doi: 10.1177/17455065211031492. PMID: 34253105; PMCID: PMC8280844..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34253105/
• 21. Stojanovska L, Law C, Lai B, Chung T, Nelson K, Day S, Apostolopoulos V, Haines C, “Maca reduces blood pressure and depression, in a pilot study in postmenopausal women”, Climacteric. 2015 Feb;18(1):69-78. doi: 10.3109/13697137.2014.929649. Epub 2014 Aug 7. PMID: 24931003..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24931003/
• 22. Endocrine Society, “Menopause and Bone Loss”, January 24, 2022.https://www.endocrine.org/patient-engagement/endocrine-library/menopause-and-bone-loss
• 23. Zhang Y, Yu L, Ao M, Jin W, “Effect of ethanol extract of Lepidium meyenii Walp. on osteoporosis in ovariectomized rat.”, J Ethnopharmacol. 2006 Apr 21;105(1-2):274-9. doi: 10.1016/j.jep.2005.12.013. Epub 2006 Feb 8. PMID: 16466876..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16466876/
• 24. JOUR, Gonzales, C., Cárdenas-Valencia, I.,Leiva-Revilla, J.,Anza-Ramirez, C., Rubio, J.,Gonzales, G.,, “Effects of Different Varieties of Maca (Lepidium meyenii) on Bone Structure in Ovariectomized Rats”, VL;17, DO;10.1159/000315214, Forschende Komplementärmedizin (2006).https://www.researchgate.net/publication/45114055_Effects_of_Different_Varieties_of_Maca_Lepidium_meyenii_on_Bone_Structure_in_Ovariectomized_Rats
• 25. Parker G, Gibson NA, Brotchie H, Heruc G, Rees AM, Hadzi-Pavlovic D, “Omega-3 fatty acids and mood disorders”, Am J Psychiatry. 2006 Jun;163(6):969-78. doi: 10.1176/ajp.2006.163.6.969. Erratum in: Am J Psychiatry. 2006 Oct;163(10):1842. PMID: 16741195..https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16741195/