Lavanta

Lavanta çayı, Lavandula angustifolia bitkisinin mor tomurcuklarının sıcak su ile demlenmesiyle yapılır. Lavanta çayının, sinirleri yatıştırdığı, uyku kalitesini arttırdığı, cilt sağlığını iyileştirdiği ve diğer birçok fayda sağladığı düşünülse de, Lavantanın insan sağlığına etkileri üzerine yapılan araştırmalar azdır. Yapılan araştırmalar genellikle lavanta özlerine odaklanmaktadır. Gelin şimdi Lavanta çayı ve özünün 4 olası faydası ve bunların arkasındaki araştırmalara bakalım:

 

Duygudurum Bozukluklarını Hafifletebilir

Lavanta yaygın olarak anksiyete, depresyon ve yorgunluğa yardımcı olmak için bir aromaterapi maddesi ve takviye olarak kullanılır.   Araştırmalar, lavantadaki bileşiklerin beynin belirli bölgelerindeki aktiviteyi uyarabileceğini ve beyin hücreleri arasındaki uyarıların iletimini ruh halini artıracak ve sakinleştirici bir etki yaratacak şekilde etkileyebileceğini göstermektedir (1). Hem Lavanta özü kokusunun hem de lavanta yağı preparatlarının ruh halini iyileştirdiği ve zihni sakinleştirdiği gösterilmiş olsa da, lavanta çayının benzer faydalar sağlayıp sağlayamayacağı net değildir (1).

• Tayvan’da 80 yeni anne üzerinde yapılan bir çalışmada, 2 hafta boyunca günde 1 fincan (250 mL) lavanta çayı içen ve çayın aromasını takdir etmek için zaman ayıranların, çayı koklamayan ve içmeyenlere kıyasla daha az yorgunluk ve depresyon rapor ettikleri bulunmuştur (2).
• Bununla birlikte, 4 hafta sonra iki grup arasında benzer yorgunluk ve depresyon belirtileri görülmüştür. Bu durum da Lavanta çayının erken dönemde en yararlı olduğunu düşündürdü. (2).

 

Uyku Kalitesini Artırabilir

Lavantanın vücuttaki sakinleştirici etkisinin de uykuyu artırdığı düşünülmektedir. Lavanta çayının uyku kalitesi üzerindeki etkisine dair özel bir çalışma yoktur, ancak diğer lavanta türleri üzerinde yapılan çalışmalar umut vericidir.

• Doğum sonrası dönemde 158 yeni anne üzerinde yapılan bir araştırma, 8 hafta boyunca haftada 4 gün Lavantayı onar kez derin bir şekilde koklayan kadınların plasebo grubundakilere göre uyku kalitelerinin önemli ölçüde iyileştiği görüldü (3).
• Uyku sorunları bildiren 79 üniversite öğrencisi üzerinde yapılan bir başka araştırma, uygun uyku hijyeni ve Lavanta solumanın uyku kalitesini iyileştirdiğini gösterdi. Geceleri deneklerin göğüslerinin üstüne Lavanta kesecikleri kondu (4 ).

 

Regl Dönemi Kramplarını Yatıştırabilir

Adet döneminden önce veya sırasında alt karın bölgesine kramp girmesi, kadınlar arasında yaygın bir sorundur. Lavanta hissin rahatlamasına yardımcı olabilir.

• İran’da 200 genç yetişkin kadın üzerinde yapılan bir araştırma, adet döngüsünün ilk 3 gününde, günde 30 dakika Lavanta koklamanın, koklamayan kontrol grubuna kıyasla 2 ay sonra önemli ölçüde daha az ağrılı kramp yaşandığını gösterdi (5). 
• Diğer araştırmalar, Lavanta esansiyel yağı ile yapılan masajın da adet kramplarını rahatlatmada yardımcı olduğunu göstermektedir. Ancak lavantanın çay veya takviye olarak yutulmasıyla ilgili herhangi bir çalışma yapılmamıştır (6). 

Yine de lavanta çayı içmek yardımcı olabilir ancak bu konuda daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır.

 

Cilt Sağlığını İyileştirebilir

Lavanta yağının anti-inflamatuar ve antibakteriyel etkiler sergilediği gösterilmiştir (7, 8, 9). Sonuç olarak, akne ile savaşmaya, sedef hastalığı gibi iltihaplı cilt rahatsızlıklarını iyileştirmeye ve yaraları veya sıyrıkları iyileştirmeye yardımcı olmak için topikal uygulamalarda kullanılır.

• Yapılan bir laboratuvar çalışmasında lavanta yağının 14 gün boyunca her gün topikal olarak uygulanmasının, uygulanmayan kontrol grubuna kıyasla yara alanını önemli ölçüde azalttığı görüldü. Bunun temel nedeni, lavanta yağının yapısal protein kollajeninin sentezini teşvik etmesi olabilir (10).

Bu sonuçlar, belirli lavanta formlarının cilt iyileşmesini ve kollajen oluşumunu destekleyebileceğini düşündürmektedir.