Resveratrol

Üzüm ve çilek, dut, böğürtlen gibi meyvelerin kabuklarıyla tohumları Resveratrol içerir. Bu da kırmızı şarabı bu bileşik açısından yüksek yapar. Araştırmalar, Resveratrol üzerine umut verici sağlık yararları olduğunu gösteriyor, ancak ne kadar takviyeye ihtiyaç olduğu konusunda daha fazlasına ihtiyaç bulunuyor. Kırmızı şarabın kolesterolü düşürmeye yardımcı olduğunu duyduysanız, muhtemelen kırmızı şarapta bulunan ve çok konuşulan bitki bileşiği Resveratrol’ü de duymuşsunuzdur. 

Ancak Resveratrol, kırmızı şarap ve diğer gıdaların sağlıklı bir parçası olmanın ötesinde, kendi başına sağlığı artırma potansiyeline sahiptir. Aslında, Resveratrol takviyeleri, beyin fonksiyonlarını korumak ve kan basıncını düşürmek de dahil olmak üzere birçok heyecan verici sağlık yararı ile ilişkilendirilmiştir (1, 2, 3, 4). Bu makale, başlıca potansiyel sağlık yararlarından yedisi de dahil olmak üzere Resveratrol hakkında bilmeniz gerekenleri açıklamaktadır.

 

Resveratrol Nedir?

Resveratrol, antioksidan gibi davranan bir bitki bileşiğidir. En önemli besin kaynakları arasında kırmızı şarap, üzüm, bazı meyveler ve yer fıstığı bulunur (5, 6). Bu bileşik çoğunlukla üzüm ve çilek, dut, böğürtlen gibi meyvelerin kabuklarında ve tohumlarında yoğunlaşma eğilimindedir. Üzümün bu kısımları kırmızı şarabın fermantasyonuna dahil edilir, dolayısıyla özellikle yüksek Resveratrol konsantrasyonuna sahiptir (5, 7). Bununla birlikte, Resveratrol üzerine yapılan araştırmaların çoğu laboratuvar araştırmalarında ve deneylerinde, yüksek miktarlarda bileşik kullanılarak yapılmıştır (5, 8).

İnsanlar üzerinde yapılan sınırlı araştırmaların çoğu, gıda yoluyla elde edebileceğinizden daha yüksek konsantrasyonlarda bileşiğin tamamlayıcı formlarına odaklanmıştır (5).

 

Resveratrol Takviyeleri Kan Basıncını Düşürmeye Yardımcı Olabilir

Antioksidan özellikleri sayesinde Resveratrol, kan basıncını düşürmek için umut verici bir takviye olabilir (9). 2015 yılında yapılan bir inceleme, yüksek dozlarda Resveratrolün, kalp attıkça arter duvarlarına uygulanan basıncı azaltmaya yardımcı olabileceği sonucuna varmıştır (3). Bu tür basınca sistolik kan basıncı denir ve kan basıncı ölçümlerinde üst sayı olarak görünür.

Sistolik kan basıncı, arterler sertleştikçe tipik olarak yaşla birlikte yükselir. Yüksek olduğunda, kalp hastalığı için bir risk faktörüdür. Resveratrol bu kan basıncını düşürücü etkiyi, kan damarlarının gevşemesine neden olan daha fazla nitrik oksit üretilmesine yardımcı olarak gerçekleştirebilir (10, 11). Bununla birlikte, bu çalışmayı yapan araştırmacılar, kan basıncı faydalarını en üst düzeye çıkarmak için en iyi Resveratrol dozu hakkında özel önerilerde bulunulmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyorlar.

 

Kandaki Yağ Oranları Üzerinde Olumlu Etkisi Vardır

Hayvanlar üzerinde yapılan çeşitli çalışmalar, Resveratrol takviyelerinin kandaki yağ oranlarını sağlıklı bir şekilde değiştirebileceğini öne sürmüştür (12, 13). 2016 yılında yapılan bir araştırmada, fareler yüksek proteinli, yüksek çoklu doymamış yağ içeren bir diyetle beslenmiş ve ayrıca Resveratrol takviyeleri verilmiştir. Bu çalışmada araştırmacılar, farelerin ortalama toplam kolesterol seviyelerinin ve vücut ağırlıklarının azaldığını ve “iyi” HDL kolesterol seviyelerinin arttığını tespit etmişlerdir (13).

Resveratrolün kolesterol üretimini kontrol eden bir enzimin etkisini azaltarak kolesterol seviyelerini etkilediği görülmektedir (13). Bir antioksidan olarak, “kötü” LDL kolesterolün oksidasyonunu da azaltabilir. LDL oksidasyonu, arter duvarlarında plak oluşumuna katkıda bulunur (9, 14).

Başka bir çalışmada ise katılımcılara ekstra Resveratrol ile güçlendirilmiş üzüm özü verilir. Altı aylık uygulamadan sonra, zenginleştirilmemiş üzüm özü veya plasebo alan katılımcılara kıyasla LDL’leri %4.5 ve oksitlenmiş LDL’leri %20 oranında azalmıştır (15).

 

Bazı Hayvanların Ömrünü Uzatır

Bileşiğin farklı organizmalarda yaşam süresini uzatma kabiliyeti önemli bir araştırma alanı haline gelmiştir (16). Resveratrolün yaşlanmaya bağlı hastalıkları önleyen bazı genleri aktive ettiğine dair kanıtlar bulunmaktadır (17). Bunu, genlerin kendilerini ifade etme şeklini değiştirerek yaşam sürelerini uzatmada umut vaat eden kalori kısıtlamasıyla aynı şekilde gerçekleştirmeye çalışır (18, 19). Bununla birlikte, bileşiğin insanlarda benzer bir etkiye sahip olup olmayacağı net değildir.

Bu bağlantıyı araştıran çalışmaların bir incelemesi, Resveratrolün incelenen organizmaların %60’ında yaşam süresini artırdığını, ancak etkinin solucanlar ve balıklar gibi insanlarla daha az ilişkili organizmalarda en güçlü olduğunu ortaya koymuştur (20).

 

Beyni Korur

Çeşitli çalışmalar, kırmızı şarap içmenin yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini öne sürmüştür (21, 22, 23, 24). Bu kısmen Resveratrol’ün antioksidan ve antienflamatuar aktivitesinden kaynaklanıyor olabilir. Resveratrol, Alzheimer hastalığının ayırt edici özelliği olan histopatolojik beyin dokusu lezyonu oluşumunda çok önemli olan ve beta-amiloidler adı verilen protein parçalarına müdahale ediyor gibi görünmektedir (21, 25).

Ek olarak Resveratrol, bileşik beyin hücrelerini hasardan koruyan bir olaylar zincirini başlatabilir (21). Bu araştırma ilgi çekici olsa da bilim insanlarının insan vücudunun ek Resveratrol’den ne kadar iyi yararlanabileceği konusunda hala soruları var, bu da beyni korumak için bir takviye olarak hemen kullanımını sınırlıyor (1, 2).

 

İnsülin Duyarlılığını Artırabilir

Resveratrolün, en azından hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalarda, diyabet için çeşitli faydaları olduğu görülmüştür. Bu faydalar arasında insülin duyarlılığının artması ve diyabetten kaynaklanan komplikasyonların önlenmesi yer almaktadır (26, 27, 28, 29). Resveratrolün nasıl çalıştığına dair bir açıklama, belirli bir enzimin glikozu bir şeker alkolü olan sorbitol’e dönüştürmesini durdurabileceğidir. Diyabetli kişilerde çok fazla sorbitol biriktiğinde, hücreye zarar veren oksidatif stres oluşabilir (30, 31).

İşte Resveratrolün diyabet hastaları için sahip olabileceği birkaç fayda daha (28): 

• Oksidatif strese karşı koruma sağlayabilir: Antioksidan etkisi, diyabetin bazı komplikasyonlarına neden olan oksidatif strese karşı korunmaya yardımcı olabilir.
• Enflamasyonu azaltmaya yardımcı olur: Resveratrolün, diyabet de dahil olmak üzere kronik hastalıkların önemli nedenlerinden biri olan iltihabı azalttığı düşünülmektedir.
• AMPK’yi aktive eder: Bu, vücudun glikozu metabolize etmesine yardımcı olan bir proteindir. Aktif AMPK, kan şekeri seviyelerini düşük tutmaya yardımcı olur.

Resveratrol, diyabet hastaları için, diyabeti olmayanlara göre daha fazla fayda sağlayabilir. Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada; kırmızı şarap ve Resveratrol, diyabetli deney farelerinde, diyabeti olmayanlara göre daha etkili antioksidanlardı (32). Araştırmacılar, bileşiğin gelecekte diyabet ve komplikasyonlarını tedavi etmek için kullanılabileceğini, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu söylüyor.

 

Eklem Ağrılarını Hafifletebilir

Artrit, eklem ağrısına ve hareket kaybına yol açan yaygın bir rahatsızlıktır (33).  Bitki bazlı takviyeler, eklem ağrısını tedavi etmenin ve önlemenin bir yolu olarak incelenmektedir. Takviye olarak alındığında, Resveratrol kıkırdağın bozulmasını önlemeye yardımcı olabilir (33, 34). Kıkırdak parçalanması eklem ağrısına neden olabilir ve bu artritin ana semptomlarından biridir (33). 

Bir çalışmada artritli tavşanların diz eklemlerine Resveratrol enjekte edilmiştir ve bu uygulama ile tavşanların kıkırdaklarında daha az hasar meydana geldiği görülmüştür (34). Yapılan diğer laboratuvar ve deney çalışmaları sonucunda, bileşiğin iltihabı azaltma ve eklemlere zarar gelmesini önleme potansiyeline sahip olduğu öne sürülmüştür (33, 35, 36, 37).

 

Resveratrol Kanser Hücrelerini Baskılayabilir

Resveratrol, kanseri önleme ve tedavi etme yeteneği açısından özellikle laboratuvar çalışmalarında incelenmiştir. Ancak, sonuçlar karışıktır (30, 38, 39). Hayvan ve test tüpü çalışmalarında, mide, kolon, cilt, meme ve prostat dahil olmak üzere çeşitli kanser hücreleriyle savaştığı gösterilmiştir (40, 41, 42, 43, 44).

Resveratrolün kanser hücreleriyle nasıl savaşabileceği aşağıda açıklanmıştır:

• Kanser hücresi büyümesini engelleyebilir: Kanser hücrelerinin çoğalmasını ve yayılmasını önleyebilir (40).
• Resveratrol gen ekspresyonunu değiştirebilir: Büyümelerini engellemek için kanser hücrelerindeki gen ekspresyonunu değiştirebilir (45). 
• Hormonal etkileri olabilir: Resveratrol, belirli hormonların ekspresyonuna müdahale edebilir, bu da hormona bağlı kanserlerin yayılmasını önleyebilir (46).