Üzüm Çekirdeği Ekstresi

Üzüm Çekirdeği Ekstresi (GSE), acı tadı olan üzüm çekirdeklerinin çıkarılması, kurutulması ve toz haline getirilmesiyle yapılan bir besin takviyesidir. Üzüm çekirdeği, fenolik asitler, antosiyaninler, flavonoidler ve oligomerik proantosiyanidin kompleksleri (OPC’ler) dahil olmak üzere antioksidanlar açısından zengindir. Üzüm Çekirdeği Ekstresi (GSE) en iyi bilinen proantosiyanidin kaynaklarından biridir (1, 2).

Yüksek antioksidan içeriği nedeniyle Üzüm Çekirdeği Ekstresi, hastalıkları önlemede oksidatif strese, doku hasarına ve iltihaplanmaya karşı korumaya yardımcı olabilir (3). Hem Üzüm Çekirdeği hem de Greyfurt Çekirdeği Ekstresi GSE kısaltmasıyla adlandırılmaktadır. Bu makale Üzüm Çekirdeği Ekstraktı ile ilgilidir. Gelin şimdi Üzüm Çekirdeği Ekstraktının bilimsel araştırmalarla desteklenmiş sağlığa 10 faydasına bir bakalım:

 

Kan Basıncını Düşürebilir

GSE’nin yüksek tansiyon üzerindeki etkilerini araştıran birkaç çalışma vardır.

• Yüksek tansiyon sahip ya da tansiyonu ile ilgili yüksek risk taşıyan 810 kişide yapılan 16 çalışmanın sonucu, günde 100-2.000 mg Üzüm Çekirdeği Ektsresi almanın sistolik ve diyastolik kan basıncını (üst ve alt sayı) sırasıyla ortalama 6.08 mmHg ve 2.8 mmHg azalttığını ortaya koydu. Obezite veya metabolik bozukluğu olan 50 yaşın altındakiler en büyük gelişmeyi gösterdi.
• En umut verici sonuçlar, 800 mg veya daha fazla tek bir doz yerine, 8-16 hafta boyunca günde 100-800 mg’lık daha düşük doz alan katılımcılardan geldi (4).
• Yüksek tansiyonu olan 29 yetişkin üzerinde yapılan bir başka araştırmada, günde 300 mg GSE almanın, 6 hafta sonra sistolik kan basıncını %5,6 ve diyastolik kan basıncını %4,7 düşürdüğü görüldü (5).

 

Kan Akışını İyileştirebilir

Bazı çalışmalar, Üzüm Çekirdeği Ektresinin (GSE) kan akışını iyileştirebileceğini düşündürmektedir.

• Sağlıklı, post menopoz dönemindeki 17 kadında yapılan 8 haftalık bir çalışmada, 400 mg GSE almanın kan inceltici etkileri görüldü. Bu durumda takviyenin potansiyel olarak kan pıhtılaşması riskini azalttığı düşünülüyor (6).
• 8 sağlıklı genç kadın üstünde yapılan ek bir çalışmada, katılımcılara önce GSE 400 mg’lık tek bir proantosiyanidin dozu verildi, daha sonra da 6 saat oturmaları istendi.  GSE almayanlara kıyasla, alanların bacaklarındaki şişme ve ödemin %70 oranında az olduğu görülmüştür.
• Aynı çalışmada, 14 gün boyunca GSE’den günlük 133 mg proantosiyanidin dozu alan diğer 8 sağlıklı genç kadın, 6 saat oturduktan sonra% 40 daha az bacak şişmesi yaşadı (7).

 

Oksidatif Hasarı Azaltabilir

Kandaki yüksek LDL (kötü) kolesterol seviyesi, kalp hastalığı için bilinen bir risk faktörüdür. LDL kolesterolün oksidasyonu bu riski önemli ölçüde artırır ve aterosklerozda veya atardamarlarınızda yağ plağı birikmesinde merkezi bir rol oynar (8).

• GSE takviyelerinin, çeşitli hayvan çalışmalarında yüksek yağlı diyetler tarafından tetiklenen LDL oksidasyonunu azalttığı bulunmuştur (9, 10, 11).
• İnsanlarda yapılan bazı araştırmalar benzer sonuçlar göstermektedir (12,13).
• Yüksek yağlı bir yemek yiyen ve 300 mg GSE alan 8 sağlıklı insanın kanlarındaki yağ oksidasyonunun, GSE almayanlarla kıyaslandığında, takviye almayanların kanlarındaki yağ oksidasyonunda % 150’lik bir artış görüldü (14).
• Başka bir çalışmada, 61 sa1ğlıklı yetişkinde, 400 mg GSE aldıktan sonra oksitlenmiş LDL’de %13,9’luk bir azalma görüldü. Ancak, benzer başka bir çalışma, bu sonuçları tekrarlayamadı (5, 12).
• Ek olarak, kalp ameliyatı geçiren 87 kişide yapılan bir araştırma, ameliyattan bir gün önce 400 mg GSE almanın oksidatif stresi önemli ölçüde azalttığını gösterdi. Bu sonuçtan yola çıkarsak, GSE’nin kalp ameliyatı olanları olası hasarlardan koruduğunu düşünebiliriz (15)

 

Kollajen Seviyelerini ve Kemik Gücünü Artırabilir

Flavonoid tüketiminin arttırılması, kollajen sentezini ve kemik yapısını iyileştirebilir. Zengin bir flavonoid kaynağı olan Üzüm Çekirdeği Ekstresi, kemik yoğunluğunu ve gücünü artırmaya yardımcı olabilir.

• Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, düşük, standart veya yüksek kalsiyumlu bir diyete GSE eklemenin kemik yoğunluğunu, kemiğinin mineral yapısını ve kemik gücünü artırabileceği görülmüştür (16, 17).

Romatoid artrit, şiddetli iltihaplanma ve kemik ve eklemlerin tahrip olmasına neden olan otoimmün bir durumdur.

• Hayvan çalışmaları, GSE’nin inflamatuar otoimmün artritte kemik yıkımını baskılayabileceğini göstermiştir (18, 19, 20).
• GSE’nin aynı zamanda osteoartritik farelerde ağrıyı, kemiklerde çıkıntı oluşmasını ve eklem hasarını önemli ölçüde azalttığı, kollajen seviyelerini iyileştirdiği ve kıkırdak kaybını azalttı görüldü (21).

Hayvan araştırmalarından elde edilen umut verici sonuçlara rağmen, bu konuda insanlar üzerinde yapılan çalışmaları henüz yeterli değildir.

 

Yaşlanmaya Karşı Beyni Destekler

Flavonoidlerin antioksidan ve antienflamatuar özelliklerinin kombinasyonunun Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların başlangıcını geciktirdiği veya azalttığı düşünülmektedir (22).

• GSE’nin bileşenlerinden biri, hayvan ve laboratuar çalışmalarının beta-amiloid peptitler tarafından fibril oluşumunu engelleyebileceğini gösterdiği gallik asittir (23). 
• Beyindeki beta-amiloid protein kümeleri Alzheimer hastalığının karakteristiği olarak kabul edilir (23).
• Hayvan çalışmaları, GSE’nin hafıza kaybını önleyebileceğini, bilişsel durumu ve beyin antioksidan seviyelerini iyileştirebileceğini, beyin lezyonlarını ve amiloid kümelerini azaltabileceğini bulmuştur (24, 25, 26, 27).
• 111 sağlıklı,yaşlı erişkinde yapılan 12 haftalık bir çalışma, günde 150 mg GSE almanın dikkati, dil yeteneklerini ve hem anlık hem de gecikmeli hafızayı iyileştirdiğini gösterdi (28).

Bununla birlikte, önceden var olan hafıza veya bilişsel eksiklikleri olan yetişkinlerde GSE kullanımı üzerine yapılan çalışmalar, net bir sonuca ulaşabilmek için yetersizdir.

 

Böbrek Fonksiyonunu İyileştirebilir

Böbrekler, özellikle oksidatif hasara karşı hassas organlardır ve bu hasar oluştuktan sonra hasarı geri döndürmek genellikle imkansızdır.

• Hayvan çalışmaları, Üzüm Çekirdeği Ektresinin  oksidatif stresi ve enflamatuar hasarı azaltarak böbreklerde oluşan zararı azaltabileceğini ve böbreklerin işlevini iyileştirebileceğini göstermiştir (29, 30, 31).
• Yapılan bir araştırmada, kronik böbrek yetmezliği teşhisi konan 23 kişiye 6 ay boyunca günde 2 gram GSE verildi ve daha sonra sonuçlar plasebo verilen grup ile karşılaştırıldı. GSE alan grupta idrar proteinin %3 azaldığı ve böbrek filtrasyonunun ise %9 arttığı görüldü.
• Bu sonuçlardan test grubundakilerin böbreklerinin idrarı, plasebo grubundakilerin böbreklerinden çok daha iyi filtreleyebildiği sonucu çıkabilir. (32).

 

Enfeksiyöz Büyümeyi Engelleyebilir

GSE, umut verici antibakteriyel ve antifungal özellikler gösterir.

• Çalışmalar, GSE’nin, şiddetli gıda zehirlenmesi ve mide rahatsızlığından sorumlu olan Campylobacter ve koli basili dahil olmak üzere yaygın gıda kaynaklı bakterilerin büyümesini engellediğini göstermiştir  (33, 34).
• Laboratuvar çalışmalarında, GSE’nin 43 antibiyotiğe dirençli Staphylococcus aureus bakterisinin gelişmesini engellediği görülmüştür (35).
• Kandida, bazen kandidanın aşırı büyümesi veya pamukçuk ile sonuçlanabilen yaygın maya benzeri bir mantardır. GSE, Geleneksel Tıp uygulamalarında, kandida tedavisi için yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Yapılan bir çalışmada, vajinal kandidiyazisli farelere 8 gün boyunca her 2 günde bir intravajinal GSE solüsyonu verildi. Enfeksiyon 5 gün sonra baskılandı ve 8 gün sonra da tamamen ortadan kayboldu (36).

Ne yazık ki, GSE’nin enfeksiyonların tedavisine yardımcı olma potansiyelini daha iyi anlamamızı sağlayacak insanlar üzerinde yapılan çalışmaları hala yetersizdir.

 

Kanser Riskini Azaltabilir

Kanserin nedenleri karmaşıktır, ancak DNA hasarı merkezi bir özelliktir. Flavonoidler ve proantosiyanidinler gibi yüksek miktarda antioksidan alımı, çeşitli tiplerdeki kanser riskini azaltabilir (37).

• Laboratuvar ortamında yapılan araştırmalarda, GSE’nin antioksidan aktivitesi, insanlarda görülen meme, akciğer, mide, oral skuamöz hücre, karaciğer, prostat ve pankreas hücre hatlarını engelleme potansiyeli göstermiştir (38, 39, 40, 41).
• Hayvan çalışmalarında ise, GSE’nin farklı kemoterapi türlerinin etkisini arttırdığı gösterilmiştir (42, 43, 44).
• Kemoterapi kanserli hücreler üzerinde etkisini gösterirken, GSE, oksidatif strese ve karaciğer toksisitesine karşı koruma sağlıyor gibi görünmektedir (43, 44, 45)
• 41 hayvan çalışmasının gözden geçirilmesinde görüldü ki, GSE veya proantosiyanidinlerin, çalışmaların biri hariç hepsinde kansere bağlı toksisiteyi ve hasarı azaldı (44).

Unutulmamalıdır ki GSE ve proantosiyanidinlerin, antikanser ve kemopreventif potansiyelinin kanserli kişilere doğrudan aktarılamaz. Bu konuda insanlar üzerinde yapılan daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Karaciğeri Koruyabilir

Karaciğerler, ilaç, viral enfeksiyonlar, çevre kirliliği, alkol ve vücudunuza giren zararlı maddelerin detoksifiye edilmesinde önemli bir rol oynar. GSE’nin karaciğer üzerinde koruyucu bir etkisi var gibi görünmektedir.

• Test tüpü çalışmalarında, GSE’nin iltihabı azalttığı, antioksidanları dönüştürdüğü ve toksine maruz kalma halinde serbest radikal hasarına karşı koruma sağladığı görüldü (46, 47, 48).
• Karaciğer enzimi Alanin Aminotransferaz (ALT), karaciğer toksisitesinin önemli bir göstergesidir; karaciğer hasar gördüğünde seviyeleri yükselir (37).
• Yapılan bir araştırmada, alkolden kaynaklanmayan karaciğer yağlanması ve ardından yüksek ALT seviyeleri olan 15 kişiye 3 ay boyunca GSE verildi. Karaciğer enzimleri aylık olarak izlendi ve sonuçlar günde 2 gram C vitamini alanlarla karşılaştırıldı.
• 3 ay sonra, GSE grubu ALT’de %46’lık bir azalma yaşarken, C vitamini grubu çok az değişiklik gösterdi (49).

 

Yaranın İyileşmesini Hızlandırabilir, Görünümünü İyileştirebilir

• Hayvanlar üzerinde yapılan birkaç çalışmada, GSE’nin yaraların iyileşmesinde yardımcı olabileceğini görülmüştür (50, 51, 52).

Bu konuda insanlar üzerinde yapılan çalışmalar da umut vaat ediyor.

• Küçük ölçekli ameliyat geçirmiş 35 sağlıklı yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmada birinci gruba %2 GSE kremi, ikinci gruba ise plasebo etkili krem verildi. 8 Gün sonra, GSE kremini kullananlarda tam yara iyileşmesi görülürken, plasebo grubunun iyileşmesi 14 gün sürdü.
• Bu sonuçlar büyük olasılıkla, GSE’deki yüksek proantosiyanidin seviyelerinin ciltte büyüme faktörlerinin salınımını tetiklemesinden kaynaklanmaktadır (53).
• 110 sağlıklı genç erkekte yapılan 8 haftalık başka bir çalışmada, %2’lik bir GSE kremi cilt görünümünü, elastikiyetini ve sebum içeriğini iyileştirerek yaşlanma belirtilerini azaltmaya yardımcı olabileceği görülmüştür (54 ).