Zerdeçal

Zerdeçal olarak bilinen Curcuma Longa, en etkili besin takviyelerinden biri olabilir. Birçok detaylı çalışma, zerdeçalın vücut ve beyin için önemli faydaları olduğunu göstermektedir. Bu faydaların çoğu ana etken maddesi olan Kurkuminden gelmektedir.

Zerdeçal ve ana etken maddesi olan Kurkumin, anti-enflamatuar, antikanser, antioksidan özellikler taşır ve bunların insan sağlığı üzerinde sayısız faydası olduğu düşünülmektedir. Gelin şimdi geleneksel tedavi yöntemlerinde yaygın olarak kullanılan Zerdeçal ve Kurkumin hakkında bilimin ne söylediğine ve bu önemli baharat üzerine yapılan çalışmalara kulak verelim.

 

Zerdeçal Ve Kurkumin Nedir?

Zerdeçal, köri baharatına sarı rengini veren baharattır. Hindistan’da binlerce yıldır hem baharat hem de şifalı bitki olarak kullanılmaktadır. Son zamanlarda bilim, zerdeçalın tıbbi özelliklere sahip bileşikler içerdiğine dair geleneksel iddiaları desteklemeye başlamıştır (1). Bu bileşiklere Kurkuminoidler denir. Bunlardan en önemlisi Kurkumindir. Kurkumin, zerdeçaldaki ana aktif bileşendir. Güçlü anti-enflamatuar etkilere sahiptir ve çok güçlü bir antioksidandır.

 

Zerdeçal Tıbbi Özelliklere Sahip Biyoaktif Bileşikler İçerir

Zerdeçalın ham halinde Kurkumin içeriği çok yüksek değildir. Ağırlık olarak %3 civarındadır (2). Bu bitki üzerine yapılan çalışmaların çoğunda genellikle Kurkumin içeren zerdeçal özleri kullanılmakta ve dozajlar genellikle günde 1 gramı aşmaktadır. Zerdeçalı sadece gıdalarda baharat olarak kullanıp bu seviyelere ulaşmak çok zor olacaktır. Bu nedenle bazı insanlar takviye olarak kullanmayı tercih etmektedir. Bununla birlikte, Kurkuminin kan dolaşımı emilimi zayıftır. Kurkuminin tüm etkilerini deneyimlemek için biyo yararlanımının (vücudun bir maddeyi emme oranı) iyileştirilmesi gerekir (3). Kurkumini, piperin içeren karabiberle birlikte tüketmek daha güçlü emilmesine yardımcı olur. Piperin, Kurkuminin emilimini %2.000 oranında artıran doğal bir maddedir (4). Aslında, en iyi Kurkumin takviyeleri Piperin içerir ve bu onları önemli ölçüde daha etkili hale getirir. Kurkumin ayrıca yağda çözünür, yani yağ veya sıvı yağda parçalanır ve çözülür. Bu nedenle Kurkumin takviyelerini yağ oranı yüksek bir yemekle birlikte almak iyi bir fikir olabilir.

 

Kurkumin Doğal Bir Anti-enflamatuar Bileşiktir

Enflamasyon son derecede önemlidir. Yabancı istilacılarla savaşmaya yardımcı olur ve vücudunuzdaki hasarın onarılmasında rol oynar. Akut, kısa süreli enflamasyon faydalı olsa da kronikleşir ve vücudun kendi dokularına saldırırsa endişe verici olabilir. Bilim insanları artık kronik düşük seviyeli enflamasyonun bazı sağlık koşullarında ve hastalıklarda rol oynayabileceğine inanıyor. Bunlar arasında (5, 6, 7): 

• Kalp hastalıkları
• Kanser
• Metabolik sendrom
• Alzheimer hastalığı
• Çeşitli dejeneratif durumlar vardır

Bu nedenle, kronik enflamasyonla mücadeleye yardımcı olabilecek her şey, bu durumların önlenmesinde ve tedavisinde yardımcı olmada potansiyel olarak önemlidir. Enflamasyon konusu çok katmanlı olsa da ve muhtemelen bunun basit bir cevabı olmasa da, Kurkumin ile ilgili temel çıkarım, enflamasyonla savaşabilen biyoaktif bir madde olduğudur. Ancak, tıbbi sonuçlar elde etmek için çok yüksek dozlar gerekmektedir (8, 9, 10).

 

Zerdeçal Vücudun Antioksidan Kapasitesini Artırabilir

Oksidatif hasarın yaşlanmanın ve birçok hastalığın arkasındaki mekanizmalardan biri olduğuna inanılmaktadır. Serbest radikalleri, eşleşmemiş elektronlara sahip yüksek reaktif molekülleri içerir. Serbest radikaller yağ asitleri, proteinler veya DNA gibi önemli organik maddelerle reaksiyona girme eğilimindedir. Antioksidanların bu denli faydalı olmasının ana nedeni, vücudunuzu serbest radikallerden korumalarıdır. Kurkumin kimyasal yapısı nedeniyle serbest radikalleri nötralize edebilen güçlü bir antioksidandır (11). Buna ek olarak, yapılan hayvan ve hücre çalışmaları, Kurkuminin serbest radikallerin etkisini engelleyebileceğini ve diğer antioksidanların etkisini uyarabileceğini göstermektedir. Bu faydaları doğrulamak için insanlar üstünde yapılan daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç vardır (12).

 

Kurkumin Beyin Kaynaklı Nörotrofik Faktörü Artırabilir

Bilim insanları nöronların çalışma sistemlerini günümüzde olduğu gibi bu denli iyi bilmedikleri dönemlerde, nöronların erken çocukluk döneminden sonra bölünüp çoğalamadıklarına inanıyorlardı. Ancak artık durumun böyle olmadığını biliniyor. Artık biliyoruz ki nöronlar, yeni bağlantılar kurabilir, beynin belirli bölgelerinde çoğalabilir ve sayıları artabilir. Bu sürecin ana etmenlerinden biri beyin kaynaklı nörotrofik faktördür (BDNF). Bu, nöronların yaşamını desteklemekten sorumlu bir proteinin yapımında rol oynayan bir gendir. BDNF proteini hafıza ve öğrenmede rol oynar ve beynin yeme, içme ve vücut ağırlığından sorumlu bölgelerinde bulunabilir (13, 14).

• Birçok yaygın beyin rahatsızlığı, depresyon ve Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere BDNF proteini seviyelerinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir (15, 16).
• İlginç bir şekilde, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar Kurkuminin beyin BDNF seviyelerini artırabileceğini bulmuştur (17, 18)
• Bu araştırmaların sonuçları, birçok beyin hastalığının ve beyin fonksiyonlarında yaşa bağlı azalmaların geciktirilmesinde ve hatta tersine çevrilmesinde etkili olabilir. Bu çalışmalar hayvanlar üstünde yapıldığından, sonuçların insanlar için ne anlama geldiğini söylemek zordur (19, 20).

BDNF seviyeleri üzerindeki etkileri göz önüne alındığında mantıklı görünen hafıza ve dikkati geliştirmeye de yardımcı olabilir. Ancak bunu doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır (21).

 

Kurkumin Kalp Hastalığı Riskinizi Azaltabilir

Kalp hastalığı dünyadaki bir numaralı ölüm nedenidir (22). Araştırmacılar onlarca yıldır bu konu üzerinde çalışmış ve kalp hastalıkları hakkında çok şey öğrenmişlerdir. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, kalp hastalıkları inanılmaz derecede karmaşıktır ve ve pek çok etmen hastalığa neden olabilir. Kurkumin, kalp hastalığı sürecindeki birçok adımı olumlu anlamda tersine çevirmeye yardımcı olabilir (23, 24).

• Kalp hastalığı söz konusu olduğunda Kurkuminin belki de en önemli faydası, kan damarlarınızın iç yüzeyini oluşturan endotelin işlevini iyileştirmesidir (25). 
• Endotel disfonksiyonu kalp hastalığının başlıca nedenlerinden biridir. Bu, endotelinizin kan basıncını, kan pıhtılaşmasını ve diğer çeşitli faktörleri düzenleyemediği durumdur (26).
• Çeşitli çalışmalar Kurkuminin kalp sağlığında iyileşmelere yol açabileceğini göstermektedir (27, 28) Ayrıca, bir çalışmada menopoz sonrası kadınlarda egzersiz kadar etkili olduğu bulunmuştur (29).
• Tüm bunlara ek olarak Kurkumin kalp hastalığında rol oynayabilecek iltihaplanma ve oksidasyonu (yukarıda tartışıldığı gibi) azaltmaya yardımcı olabilir.
• Koroner arter bypass ameliyatı geçiren 121 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, araştırmacılar ameliyattan birkaç gün önce ve sonra plasebo ilacı ya da günde 4 gram Kurkumin vermiştir. Kurkumin grubunun hastanede kalp krizi geçirme riski yüzde 65 azalmıştır (30).

 

Zerdeçal Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilir

Kanser, kontrolsüz hücre büyümesi ile karakterize bir hastalıktır. Kurkumin takviyelerinden etkilendiği görülen birçok farklı kanser türü vardır (31). Kurkuminin kanser tedavisinde kullanımı üstüne incelemeler yapılmış ve kanser büyümesini ve gelişimini insan sağlığı lehine olumlu anlamda etkilediği görülmüştür (32). Kurkumin üzerine yapılan çalışmalar göstermiştir ki:

• Kanserli hücrelerin ölümüne katkıda bulunuyor,
• Anjiyogenezi azaltıyor (tümörlerde yeni kan damarlarının büyümesi),
• Metastazı (kanserin yayılmasını) azaltıyor (33, 34)

Yüksek doz Kurkuminin – tercihen piperin gibi bir emilim arttırıcı ile birlikte – insanlarda kanser tedavisine yardımcı olup olamayacağı henüz tam olarak araştırılmamıştır. Bununla birlikte, özellikle kolorektal kanser gibi sindirim sistemi kanserleri olmak üzere kanserin ilk etapta ortaya çıkmasını önleyebileceğine dair kanıtlar vardır (35). Kolonda kansere dönüşme ihtimali olan lezyonlara sahip 44 erkek üzerinde yapılan 30 günlük bir çalışmada, günde 4 gram Kurkumin lezyon sayısını %40 oranında azaltmıştır (36).

 

Kurkumin Alzheimer Hastalığının Tedavisinde Faydalı Olabilir

Alzheimer hastalığı en yaygın demans türüdür ve demans vakalarının %70’ine oluşturmaktadır (37). 

• Bazı semptomları için tedavi mevcut olsa da, Alzheimer için henüz bir tedavi yoktur. Bu nedenle, ilk etapta ortaya çıkmasını önlemek çok önemlidir.
• Buna rağmen ufukta iyi haberler olabilir çünkü Kurkuminin kan-beyin bariyerini geçtiği araştırmalarda görülmüştür (38).
• Enflamasyon ve oksidatif hasarın Alzheimer hastalığında rol oynadığı ve Kurkuminin her ikisi üzerinde de faydalı etkileri olduğu bilinmektedir (39).
• Tüm bunlara ek olarak, Alzheimer hastalığının önemli bir özelliği amiloid plaklar adı verilen protein yumaklarının birikmesidir. Çalışmalar Kurkuminin bu plakların temizlenmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir (40).

Kurkuminin insanlarda Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatıp yavaşlatamayacağı ve hatta tersine çevirip çeviremeyeceği şu anda net olarak bilinmemektedir, bu konunun araştırılması gerekmektedir.

 

Artrit Hastaları Kurkumin Takviyelerine İyi Yanıt Veriyor

Artrit Batı ülkelerinde yaygın bir sorundur. Çoğu eklemlerde iltihaplanmayı içeren birkaç farklı artrit türü vardır.

• Kurkuminin güçlü bir anti-enflamatuar bileşik olduğu göz önüne alındığında, artrite yardımcı olabileceği mantıklıdır. Yapılan, birkaç çalışma da aralarında bir ilişki olduğunu göstermektedir.
• Romatoid artritli kişilerde yapılan bir çalışmada, Kurkumin bir anti-enflamatuar ilaçtan bile daha etkili olmuştur (41).
• Başka çalışmalarda da Kurkuminin artrit üzerindeki etkileri incelenmiş ve çeşitli semptomlarda iyileşmeler kaydedilmiştir (42).

Kurkuminin Depresyona Karşı Faydaları Vardır

Kurkumin depresyon tedavisinde umut vaat etmektedir.

• Kontrollü bir çalışmada, depresyonu olan 60 kişi üç gruba randomize edilmiştir (43). Bir grup Prozac, diğer grup 1 gram Kurkumin ve üçüncü grup ise hem Prozac hem de Kurkumin almıştır. 
• 6 hafta sonra, Kurkumin Prozac’ınkine benzer iyileşmelere yol açmıştır. Hem Prozac hem de Kurkumin alan grup en iyi sonucu elde etmiştir (44). Bu küçük çalışmaya göstermiştir ki, Kurkumin bir antidepresan kadar etkilidir.
• Depresyon aynı zamanda BDNF seviyelerinin azalması ve öğrenme ve hafızada rolü olan bir beyin bölgesi olan hipokampüsün küçülmesiyle de bağlantılıdır. Kurkumin, BDNF seviyelerini artırmaya yardımcı olarak bu değişikliklerin bazılarını potansiyel olarak tersine çevirebilir (45).
• Kurkuminin beyin nörotransmitterleri serotonin ve dopamini artırabileceğine dair bazı kanıtlar da vardır (46, 47).

Curcumin Yaşlanmayı Geciktirmeye Ve Yaşa Bağlı Kronik Hastalıklarla Savaşmaya Yardımcı Olabilir

 Kurkumin kalp hastalığı, kanser ve Alzheimer’ı önlemeye gerçekten yardımcı olabiliyorsa, uzun ömürlülük için de faydaları olabilir. 

• Bu durum, Kurkuminin yaşlanma karşıtı bir takviye olarak iyi bir potansiyele sahip olabileceğini düşündürmektedir (48).

• Oksidasyon ve enflamasyonun yaşlanmada rol oynadığı düşünüldüğünde, Kurkuminin hastalıkları önlemenin ötesine sağlıklı bir yaşam sürmek için oldukça umut vaat eden bir takviye olduğu düşünülebilir (49).