Dong Quai

Dong Quai Çin, Japonya ve Kore’de çok popüler olan, Geleneksel Çin Tıbbında kullanılan şifalı bitkilerinden biridir. Tamamen doğal, insan sağlığı üstünde olağanüstü diyebileceğimiz faydaları nedeniyle artık Amerika ve Avrupa’da da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Dong Quai farklı ülkelerde ve bölgelerde farklı isimlerle bilinir, en yaygın olanları Dang Gui, Angelica Sinensis, Chinese Angelica ve Danguia’dır. Dong Quai, diğer Geleneksel Çin Tıbbı bitkileri ile birlikte bin yılı aşkın bir süredir kullanılmaktadır. Dong Quai’nin menopoz, adet döngüleri, adet öncesi sendrom (PMS) ve kramplar gibi kadın hastalıklarını desteklediğine inanılmaktadır.* Kadın sağlığının yanı sıra, erkek cinsel sağlığı, kalp, sindirim ve kemik sağlığı gibi diğer alanları da  desteklemek için de kullanılmaktadır.* Bu makale, bu son derece şifalı bitkinin zinde ve sağlıklı bir hayat üstündeki etkileri, kullanım yöntemleri ve kullanırken dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilmeniz gereken her şeyi kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin:

 

Dong Quai Nedir?

Dong Quai kereviz, maydanoz ve havuç ile aynı aileden gelen bir bitkidir. Dağlık bölgeler gibi soğuk ve nemli koşullara sahip yüksek alanlarda yetişir. Bu uzun ömürlü bitkinin beyaz çiçekleri, mor sapları ve kanatlı meyveleri vardır. Bir Dong Quai bitkisinin olgunluğa ulaşması yaklaşık üç yıl sürer, daha sonra sarı-kahverengi kökleri hasat edilir ve tıbbi amaçlar için kullanılır. Özellikle kökler toz, tablet ve diğer formlara dönüştürülür. 

 

Dong Quai’nin Faydaları

Geleneksel olarak Dong Quai’nin pek çok sağlık durumunu desteklediğine inanılıyor Batı kültüründe artan popülaritesiyle birlikte, faydalı özelliklerini öğrenmek için aşağıda bazılarını sizlerle paylaşacağımız araştırmalar yapılmıştır. Bununla birlikte, şifalı bitkinin rahatsızlıklar üstündeki etkisi hakkında sınırlı veri yayınlanmıştır. Dong Quai’nin alternatif bir seçim ve sağlık takviyesi olarak etkinliğini belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Kadın Cinsel Sağlığı

Dong Quai, kadın cinsel sağlığını desteklemek için yaygın olarak kullanılan bir bitkidir* Öyle ki “Dişi Ginseng” adını almıştır. Dong Quai normalde istenen sonuçları elde etmek için diğer bitkisel kombinasyonlarla birlikte kullanılır. 

• Papatya ile birlikte kullanıldığında, menopoz dönemindeki kadınlarda sıcak basmalarına yardımcı olduğu bilinmektedir.* 
• Deve dikeni, hayıt ağacı, karayılan otu, yonca ve ginseng ile birlikte kullanıldığında, menopoz döneminde pek çok kadının deneyimlediği hormonal değişikliklerden kaynaklanan sıcak basması, gece terlemeleri gibi durumları yumuşattığı ve uykuya dalmayı kolaylaştırdığına inanılmaktadır.* 
• Dong Quai diğer besin kombinasyonlarıyla da alınabilir. Örneğin, menopoz döneminde hissedilen değişiklikleri desteklemek için meyan kökü, Meksika yabani yer elması kökü, ana otu ve dulavratotu kökü ile birlikte alınabilir*. Bir kombinasyon takviyesi olarak çok popüler olmasına rağmen, tek başına da tüketilebilir. 

Şimdi birkaç bilimsel çalışmayı ve sonuçlarını bir bakalım:

• Menopozun yumurtalıklar tarafından üretilen östrojen miktarının azalmasıyla bağlantılı olduğuna inanılmaktadır. 2008 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar Angelica Sinensis (Dong Quai) kökünün standartlaştırılmış ekstresinin östrojenik aktivitesini belirlemek için yola çıktılar. “Vajinal epitelin kornifikasyon derecesi, uterotrofik deneyler ve ovariektomize sıçanlarda serum LH konsantrasyonu” gibi in vivo testler kullandılar. Sonuçlar, vajinal epitelin önemli ölçüde kornifikasyonunu ve serum LH konsantrasyonunun azaldığını göstererek Angelica Sinensis’in östrus döngüsünü etkileyebileceğini göstermiştir*. Ancak, hayvan modellerinde başarılı olduğu kanıtlanmış olmasına rağmen, henüz insanlar üzerinde herhangi bir test yapılmadığı için bu sonuç kesin değildir. (1)
• 2003 yılında yapılan bir klinik çalışmada, araştırmacılar elli beş kadından oluşan bir grupta menopoz dönemindeki sıcak basmalarını desteklemek amacıyla Dong Quai ve Matricaria Chamomilla (Climex) tüketimini plasebo kontrollü bir deneyle incelemişlerdir. Çalışma grubunun sıcak basan kadınların sayısında ve yoğunluğunda bir azalma olduğunu bildirmişlerdir*. Araştırmacılar ayrıca, grubun daha daha iyi uyuduklarını ve daha az yorgunluk hissettiklerini belirtmişlerdir*. Bu nedenle, Climex’te bulunan Dong Quai, menopoz döneminde yaşanan değişiklikler sırasında vücudu besleyebiliyor ve destekliyor gibi görünmektedir*. (2)
• Dang Gui Buxue Tang’ın (Dong Quai) menopoz üzerindeki etkisine ilişkin 6 aylık randomize, çift kör, plasebo kontrollü bir çalışmada araştırmacılar, Dang Gui Buxue Tang’ın (Dong Quai) sıcak basmalarının sıklığının azalmasında yardımcı olduğunu ve vücudun sıcak basmalarıyla başa çıkmasını sağlayan doğal yeteneğini destekleyen hayranlık uyandırıcı etkiler sergilediğini bildirmişlerdir* (3).
• 2006 yılında menopoz dönemindeki sıcak basmalarına yönelik tamamlayıcı tedaviler üzerine yapılan bir incelemede, Dong Quai önerilen ilaçlardan biridir* (4).
• 2007 yılında, bitkisel formül Phyto-Female Complex’in (Dong Quai ve diğer bitkileri içeren) faydalarını araştırmak için randomize bir kontrol denemesi yapılmıştır. Araştırmacılar üç ay sonra sıcak basmalarının ve gece terlemelerinin azaldığını, uyku kalitesinin iyileştiğini bildirmişlerdir*. Çalışma grubunun bir kısmında sıcak basmalarının durduğu kaydedilmiştir*. (5)  Ancak bu sonuçlar sınırlı ve kesin değildir.

 

Erkek Cinsel Sağlığı

Dong Quai kadın cinsel sağlığı için son derece popüler olmasınının yanı sıra, kozmetik ürünlerde erkek cinsel sağlığı için de kullanılmaktadır*. Tipik olarak diğer bitkilerle (Panax ginseng kökü, Cistanches deserticola, Zanthoxylum türleri, Torlidis tohumu, karanfil çiçeği, Asiasari kökü, tarçın kabuğu ve kurbağa zehiri) birleştirilir ve cinsel organın derisine uygulanır*. Bu kombinasyon, boşalma sorunları için kullanılan topikal bir krem olan SS Kremini oluşturan formulasyondur. 2000 yılında, hayatları boyunca endişe duyan hastalarda SS kremin etkinliğini belirlemek için bir klinik çalışma yapılmıştır. Araştırmacılar, erkek cinsel sağlığını desteklemede güvenli ve etkili olduğunu bildirmişlerdir*. (6) 

 

Kalp Sağlığı

Dong Quai’nin kardiyoprotektif özelliklere sahip olduğuna inanılmaktadır ve ginseng ve astragalus gibi diğer Geleneksel Çin Tıbbı bitkileri ile birlikte kalp sağlığı için önerilmektedir*. 2000 yılında yapılan bir çalışma da dong quai’nin kırmızı kan hücresi üretimini besleyerek kardiyovasküler sağlığı desteklemek için kullanılabileceğini göstermiştir*.  (7)

 

Sindirim Sağlığı

Dong Quai kullanımının, vücudun, bağırsakları mide salgılarının aşırı üretiminden korumasına yardımcı olan gastroprotektif bir etkiye sahip olduğuna inanılmaktadır. Mide asidi, sindirim sistemini aşındırdığında, kronik iltihaplanmaya yol açabilir. Bu durum tedavi edilmediği durumlarda peptik ülserlerin gelişmesine yol açabilir. Dong Quai takviyesi vücudun sindirim sistemindeki mukoza zarının doğal dengesini korumasına yardımcı olabilir*. (8)

 

Kemik Sağlığı

Osteoporoz, kemiklerin zayıflayarak kırılmaya yatkın hale geldiği bir durumdur. Bu durum zamanla gelişir ve çoğunlukla menopoz dönemindeki kadınları etkiler. Angelica Sinensis’in (Dong Quai) insan kemik hücrelerinin çoğalması üzerindeki etkisini araştıran 2002 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar Dong Quai’nin kemik hücrelerinin uyarılmasında besinsel bir rol oynayabileceğini ve bunun da genel kemik sağlığına katkıda bulunduğunu bildirmişlerdir*. (9) 

 

Hücresel Döngü Faydaları

Dong Quai beslenmesinin, hücresel yaşam döngülerine fayda sağlayabilecek hücresel sinyal özelliklerine katkıda bulunduğuna inanılmaktadır*. 

• Dong Quai’nin beyin dokuları üzerindeki biyolojik etkilerini araştıran 2006 tarihli bir çalışmada, VEGF, proapoptotik protein ve katepsin B seviyelerini hafifçe azalttığı bildirilmiştir*. Çalışma, hücresel kontrole yardımcı olmak için yararlı olabileceğini öne sürmüştür*. (10)
• Bitkisel takviyelerin sıçanların prostatındaki etkinliğini araştıran 2003 tarihli sınırlı bir çalışmada, araştırmacılar Dong Quai’nin hücresel sinyalizasyon için potansiyel besinsel faktörlere sahip olabileceğini bildirmişlerdir* (11). 
• 2003 yılında yapılan bir başka deneysel çalışma, “Angelica Sinensis’in (Dong Quai) toplam polisakkaritlerinin sağlıklı hücresel sinyalizasyon için tamamlayıcı besin olduğunu öne sürmüştür* (12).  Bu bulgular Dong Quai’nin önleyici bir besin bitkisi olarak potansiyel kullanımına işaret etmektedir.

 

Solunum Faydaları

Angelica Sinensis (Dong Quai) köklerinden elde edilen besin maddelerini araştıran 2008 tarihli bir çalışmada potansiyel faydalar bildirilmiştir. Bu polien besinlerin etnobotanik preparatlarla umut verici deneyimlere sahip olduğu gösterilmiştir*  (13). Daha basit bir ifadeyle, Dong Quai bitkisel karışımlarda kullanılabilecek organik bileşiklere sahiptir.

 

Nöroprotektif Faydaları

Dong Quai’nin sağlıklı sinir hücrelerini günlük hayatta yaşadığı rutin hasara karşı korumada faydalı olabilecek besinsel özelliklere sahip olduğuna inanılmaktadır*. 2010 yılında araştırmacılar HT008-1’in (Angelica Sinensis ve Dong Quai içeren Geleneksel Kore Tıbbında normal olarak kullanılan bir reçete) sinir sistemi üzerindeki farmakolojik etkilerini araştırmışlardır. Sınırlı ve sonuçsuz çalışma, potansiyel olarak faydalı olabileceğini ve duyusal-motor fonksiyona yardımcı olabileceğini bildirmiştir* (14).

 

Amenore Desteği

Amenore, adet dönemlerinin düzensiz bir hale geldiği zaman zaman geçici, bazen de kalıcı bir durumdur. Amenore, düzensiz adet dönemlerine benzemez. Amenoreniz olduğunda, normalde birbirini takip eden aylar boyunca adet görmezsiniz. Kendi başına bir hastalık olmamasına rağmen, sağlık uzmanınıza danışmanız gereken ciddi bir sağlık probleminin belirtisi olabilir.

2022 yılında araştırmacılar, antipsikotik ilaçların neden olduğu amenoreyi hafifletmede Geleneksel Çin Tıbbının etkinliğini gözden geçirmek ve analiz etmek için yola çıktılar. 

Dong Quai, çalışmalarda kullanılan geleneksel Çin bitkilerinden biriydi. Araştırmacılar, Dong Quai’nin vücudun doğal kendini dengeleme yeteneğini desteklemede muhtemelen etkili olabileceği sonucuna vardılar*. Ancak söylemek gerekir ki, bu çalışmadan elde edilen sonuçlar kesin değil ve iddia edilen sonuçları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. 

 

Olası Hücresel Destek

Kesin olarak kanıtlanmamasına rağmen, bazı çalışmalar Dong Quai kökü tüketmenin hücreleri sağlıklı tutmaktaki olası etkilerini göstermiştir.

• 2014 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar risklerini etkileyip etkilemediğini anlamak için hastalar arasında Dong Quai kullanımını analiz etmiştir. Çalışma, Dang-Qui (Dong Quai) alanların, botanikle takviye etmeyenlere göre daha fazla potansiyel faydaya sahip olabileceğini bildirmiştir* (16).

Dong Quai’nin hastalara yardımcı olabilecek tamamlayıcı faydalara sahip olduğuna inanılmaktadır. 2011 yılında yapılan bir çalışmaya göre* Dong Quai’nin hastalara yardımcı olmada etkili olabileceği bildirilmiştir. Angelica Sinensis’ten tanımlanan ve fraksiyonlanan biyoyararlanımlı fraksiyon polisakkaritleri sağlığı geliştirici bir ajan olarak kullanılabilir.* (17)