Şizandra (Schisandra chinensis – beş aromalı meyve) meyve veren bir asmadır. Mor-kırmızı meyveleri beş tada sahip olarak tanımlanmıştır: tatlı, tuzlu, acı, keskin ve ekşi. Şizandra, orta Çin’in ılıman ormanlarında bulunan kıvırcık bir çalıdır. Pestisit veya gübre kullanılmadan vahşi doğada yetişir. Geleneksel Çin tıbbında şizandranın qi için faydalı olduğuna inanılır. Qi, tüm canlıların doğasında bulunan yaşam gücü veya enerjidir.
Şizandıra çok çeşitli sağlık sorunları için kullanılmaktadır. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalardan elde edilen bazı bilimsel veriler, Şizandranın çeşitli koşullar ve hastalıklar üzerinde yararlı bir etkiye sahip olabileceğini düşündürmektedir.
Alzheimer Hastalığının İlerlemesini Etkileyebilir
2017 yılında yapılan bir çalışmada (1) Schisandrin B’nin Alzheimer hastalığının ilerlemesini etkileyebileceği bulunmuştur. Araştırmacılar bunun Schisandrin B’nin beyinde aşırı amiloid beta peptid oluşumunu engelleme yeteneğinden kaynaklandığını bulmuşlardır. Ancak bulguların daha fazla araştırılması gerekmektedir.
Karaciğer İçin Antioksidan
2013 yılında yapılan bir hayvan çalışmasında (2), Şizandıra bitkisinden elde edilen polenin, farelerin karaciğerlerinde indüklenen toksik hasara karşı güçlü bir antioksidan etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca, 2021 yılında yapılan bir çalışma (3) Schisandrin C ve curdione kombinasyonunun hücreler üzerindeki oksidatif stresi önlediğini göstermiştir. Bu bulgular olumlu olmakla birlikte, Şizandıra’nın karaciğer hastalığı için kullanılıp kullanılamayacağını ve nasıl kullanılabileceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Depresyon Üzerinde Olumlu Etkisi Olabilir
2016 yılında yapılan bir hayvan çalışmasında (4) Şizandıra özütünün fareler üzerinde antidepresan etkisi olduğu bulunmuştur. Aynı baş araştırmacı tarafından yürütülen diğer fare çalışmaları (5) bu bulguyu doğrulamıştır.
Bununla birlikte, şisandra ve depresyon üzerindeki potansiyel etkileri insanlarda kapsamlı bir şekilde incelenmemiştir. Antidepresanların yerine kullanmamalısınız ve denemeden önce her zaman bir doktorla konuşmalısınız – özellikle de zaten ilaç kullanıyorsanız.
Anti-Enflamatuar
Güçlü antioksidanlar bakımından son derece yüksek olan Şizandıra, serbest radikal hasarıyla savaşmaya yardımcı olarak enflamatuar tepkileri azaltır. (6, 7) Bu da bağışıklık sistemi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve arterlerin sertleşmesini önlemeye, kan şekerini düzenlemeye, diyabeti önlemeye ve vücuttaki normal PH seviyelerini korumaya yardımcı olabilir. Anti-enflamatuar özelliklerinin kemoprotektif özelliklere sahip olduğu da gösterilmiştir, yani sağlıklı dokuyu belirli anti-kanser ilaçlarının zararlı etkilerinden korumaya yardımcı olur.
Schisandra Chinensis
Şizandıra çok çeşitli sağlık sorunları için kullanılmaktadır. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalardan elde edilen bazı bilimsel veriler, Şizandranın çeşitli koşullar ve hastalıklar üzerinde yararlı bir etkiye sahip olabileceğini düşündürmektedir.
Alzheimer Hastalığının İlerlemesini Etkileyebilir
2017 yılında yapılan bir çalışmada (1) Schisandrin B’nin Alzheimer hastalığının ilerlemesini etkileyebileceği bulunmuştur. Araştırmacılar bunun Schisandrin B’nin beyinde aşırı amiloid beta peptid oluşumunu engelleme yeteneğinden kaynaklandığını bulmuşlardır. Ancak bulguların daha fazla araştırılması gerekmektedir.
Karaciğer İçin Antioksidan
2013 yılında yapılan bir hayvan çalışmasında (2), Şizandıra bitkisinden elde edilen polenin, farelerin karaciğerlerinde indüklenen toksik hasara karşı güçlü bir antioksidan etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca, 2021 yılında yapılan bir çalışma (3) Schisandrin C ve curdione kombinasyonunun hücreler üzerindeki oksidatif stresi önlediğini göstermiştir. Bu bulgular olumlu olmakla birlikte, Şizandıra’nın karaciğer hastalığı için kullanılıp kullanılamayacağını ve nasıl kullanılabileceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Depresyon Üzerinde Olumlu Etkisi Olabilir
2016 yılında yapılan bir hayvan çalışmasında (4) Şizandıra özütünün fareler üzerinde antidepresan etkisi olduğu bulunmuştur. Aynı baş araştırmacı tarafından yürütülen diğer fare çalışmaları (5) bu bulguyu doğrulamıştır.
Bununla birlikte, şisandra ve depresyon üzerindeki potansiyel etkileri insanlarda kapsamlı bir şekilde incelenmemiştir. Antidepresanların yerine kullanmamalısınız ve denemeden önce her zaman bir doktorla konuşmalısınız – özellikle de zaten ilaç kullanıyorsanız.
Anti-Enflamatuar
Güçlü antioksidanlar bakımından son derece yüksek olan Şizandıra, serbest radikal hasarıyla savaşmaya yardımcı olarak enflamatuar tepkileri azaltır. (6, 7) Bu da bağışıklık sistemi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve arterlerin sertleşmesini önlemeye, kan şekerini düzenlemeye, diyabeti önlemeye ve vücuttaki normal PH seviyelerini korumaya yardımcı olabilir. Anti-enflamatuar özelliklerinin kemoprotektif özelliklere sahip olduğu da gösterilmiştir, yani sağlıklı dokuyu belirli anti-kanser ilaçlarının zararlı etkilerinden korumaya yardımcı olur.